NEPALI CONGRESS Unjust Act
The decision of Nepali Congress Disciplinary Committee to expel senior leader and former Joint General Secretary Govinda Raj Joshi is tantamount to death of NC ideals
Aug. 3, 2020,
Nobody expected that the Nepali Congress top leaders would give consent to expel the senior-most and die-hard Nepali Congress leader Govinda Raj Joshi from the party. When the party follows the whim of some leaders, unexpected and unusual decisions will be part of the party. Joshi’s case was no exception.
Expressing resentment over the party’s decision, Binod Bhattarai, a nephew of Nepali Congress founding father Krishna Prasad Bhattarai, tendered his resignation from the active membership of the party.
Known for his strong political strength, Joshi had been given a prominent role in expanding and building the party organization at the grass-root level from the very beginning. From his early student days six decades ago, Joshi joined the mission of the Nepali Congress to restore the liberal democratic order in the country.
He worked with party leadership including BP Koirala, GP Koirala and Krishna Prasad Bhattarai to expand the party organization. As he started to work, senior leader Ram Chandra Poudel also joined with Joshi in the mission. However, their comradeship started to turn sour after the restoration of democracy in 1990.
Backed by Girija Prasad Koirala, Joshi made a political rise that was unparalleled to his one-time friend turned die-hard foe Poudel, who saw Joshi as the single most threat to his political career. Waiting for an opportune time to kick Joshi out, Poudel found the time was now.
With political compromise and give-and-take with Deuba, who is facing stiff competition in the coming convention for the post, Poudel was able to expel Joshi from the party. In the give and take, Deuba expelled other leaders of far-west, including Pushkar Ojha. However, this decision will also be the death knell of Poudel’s own politics in the district and Deuba’s wife Dr. Arju Deuba Rana.
Although no one took issue with the decision, including the Koirala’s clan Dr. Shekhar Koirala and Dr. Shashanka Koirala, for whom Joshi took all risks defending them, Dr. Shekhar Koirala issued a formal statement expressing his resentment against it.
However, young leader Dr. Minendra Rijal proved himself to be more liberal than any others by issuing a heart-touching statement on Twitter. “I read the name of our colleagues at the party, read the punishment. I have yet to come to terms. Built by BP Koirala, I am much concerned whether our party is gradually losing a liberal democratic character,” tweeted NC young leader Dr. Minendra Rijal.
Spending more than 8 years in prison during the struggle against Panchayat, Joshi shed his blood for the party. “I have blood relations with the party,” said Joshi reacting to the decision. The four members of the committee who recommended expelling senior leader Joshi were earlier expelled from the party for their anti-party activities.
The decision of the Nepali Congress Discipline Committee to expel strongmen Joshi and Ojha is rejected by a large number of Congress leaders and workers. Deuba and Poudel both take this as their personal victory. However, this is not the first incident in the Nepali Congress to victimize die-hard Congress leaders in the internal political feud.
After almost three years, Nepali Congress Discipline Committee has expelled former minister and leader Joshi and two others from the party for a period of five years.
The other two include former minister of state and Member of Mahasamiti Ojha and secretary of Nepali Congress Dadeldhura Ram Bahadur Bisht.
The Committee expelled Joshi and Ojha for five years and Bisht for three years. They were expelled for violating the party’s discipline. According to the decision of the party, all of them were expelled because they conspired against the official candidates in the local, provincial and central elections.
Personal Rivalry
Whatever the reasons were given, the expulsion of Joshi is merely a personal political vendetta by Ram Chandra Poudel and Sher Bahadur Deuba.
Joshi suffered political humiliation due to his rivalry with party president Sher Bahadur Deuba and Ram Chandra Poudel. Ojha was kicked out from the party to create a safe constituency for Deuba’s wife Arju Deuba in Sudurpaschim.
Joshi’s rivalry with Deuba and Poudel remains old. When Joshi, who served as joint General Secretary of the Party, Deuba and Poudel were central committee members and both of them were in anti-Koirala camp.
Joshi was in a key position in the party when most of the members of the current discipline committee were expelled from the party for their role to split Nepali Congress.
However, in politics, everything is justified. Political heavyweights are sacrificed in the course of making a dirty alliance. Nepali Congress is not much different.
Expelling NC leader and former minister Govinda Raj Joshi from the party for five years, NC president Sher Bahadur Deuba has shown how ruthless he can be in politics.
Although his decision is taken to please his arch-rival Ram Chandra Poudel, who has been in knee and jerk, arguing for the expulsion of Joshi following his elections debacle in Tanahu, it will also pave the way to end the election career of Poudel as well.
The expulsion will put Joshi at bay in the Congress politics. However, it cannot stop Joshi to mobilize his supporters against Poudel. Doing this, Deuba, who split the party in 2002 and constituted Nepali Congress Democratic, has also weakened Poudel in his home town but also bowled out strong loyalist of Koirala from the party.
Joshi, who has spent his entire life in Nepali Congress politics and has a strong base in Tanahu, will now use all his strength to end Poudel’s elections politics. Joshi’s expulsion from formal Congress politics will also be a major loss to Koirala clans who are vying for leadership of the party.
Joshi, who has backed Koirala in entire Nepali Congress politics, was betrayed by young Koirala at a time of his crisis in the party. What a political drama, young Koirala supported Poudel, who stood for entire his political career against Koirala.
Along with Joshi, Deuba also expelled Puskar Ojha, another loyalist and the strong hand of Koirala and Poudel from Sudupaschim. Ojha was accused of supporting the rebel candidate against Deuba’s spouse Arju Deuba.
Expulsion political stalwarts and heavyweights like Joshi is not the first time in Nepali Congress. The party also expelled one time its ideal B.P. Koirala as well. One of the tragic parts of the history of the Nepali Congress is that it does not tolerate strong men.
After the decision of expulsion of NC leader Joshi and Ojha, Koiralas have lost their pillar in Gandaki and Sudurpaschim. This will also open for free rivalry within the congress against Poudel and Deuba.
THAPA JOINED CONGRESS
Navigating Politics
Just 24 hours after the decision to expel two stalwarts of Nepali Congress senior leader Govinda Raj Joshi and leader Pushkar Ojha, former general secretary of Rashtriya Prajatantra Party Sunil Bahadur Thapa, son of a veteran politician of erstwhile Panchayat and former Prime Minister late Surya Bahadur Thapa, has joined Nepali Congress along with his supporters.
Thapa, who just a week ago quit his mother party RPP showing his displeasure over the party’s new order, entered Nepali Congress amid a function at Nepali Congress central office Teku.
In presence of NC senior leader Ram Chandra Poudel, Dr. Ram Sharan Mahat and other senior leaders, Deuba welcomed Thapa and announcement of Joint General Secretary of Nepali Congress.
During the welcoming program, Deuba has announced that Thapa is appointed joint General Secretary of the party.
Welcoming Thapa in the party, Deuba said that the entry of Thapa to the Nepali Congress will help to strengthen democratic forces in Nepal paving the way to fight the communist government.
Thapa said that he quit his mother’s party after growing the difference over secularism and monarchy. He said he is entering the party unconditionally.
At a time when Nepali Congress is itself in a deep division and there is growing disenchantment among the party’s rank and file, how hardcore Congress workers will treat him in the party remain to be seen.
प्रधानमन्त्री पद पाए भने देउवा कांग्रेस छोड्न पनि तयार हुन्छन्
(भिडिओसहित)
प्रकाशित: शुक्रबार, साउन १६, २०७७ १८:२४
सारांशमा :
- म कांग्रेसको सहमहामन्त्री हुँदा शेरबहादुर देउवा र रामचन्द्र पौडेल केन्द्रीय सदस्य थिए। तर अहिले अनुशासनको बहानामा उनीहरूले नै मलाई डन्डा लगाएका छन्।
- अब मलाई पाँच वर्षपछि कांग्रेसमा फर्कन मन छैन। कांग्रेसमा म जस्तै अन्यायमा परेकाहरूको अभियन्ताका रूपमा अबको अभियान चलाउँछु।
- लाज कहाँ लाग्यो भने, मेरो सहयोग लिएर देउवाले चुनाव जिते। अहिले पुष्कर ओझालाई कारबाही गर्न मेरो बलि चढाए।
पूरा पढ्नुहोस्
म १३ वर्षको थिएँ। तनहुँबाट ६ दिन हिँडेर काठमाडौं आएँ। सानै उमेरमा राजनीतिमा लागेको थिएँ।
जीवनको ५६ वर्ष नेपाली कांग्रेसको सक्रिय राजनीतिमै बिताएँ। २०२१ सालदेखि निरन्तर नेपाली कांग्रेसमा सक्रिय रहेको मेरा लागि अब सबथोक अतित भएको छ।
कांग्रेसमार्फत् देश र जनताको मुक्तिको संघर्षमा लागिरहँदा मैले पनि धेरै कुरा पाएँ। ६-७ पटक मन्त्री भएँ।
पार्टीको सहमहामन्त्री पनि भए। तर यो सब मलाई कसैले दया गरेर दिएको दान थिएन। पार्टी र आन्दोलनमा मैले निर्वाह गरेको भूमिकाका आधारमा दिइएको जिम्मेवारी थियो। जुन जिम्मेवारी पूरा गर्ने काममा मैले कहिल्यै कुनै सम्झौता गरिनँ।
२०१७ सालपछि प्रजातन्त्रका लागि देशभित्र र बाहिर जति पनि आन्दोलन भए, म बीपी कोइरालासँगै हरेक पल हरेक आन्दोलनमा होमिएको मानिस हुँ।
२०२९-३० सालतिर मेरो जीवनमा एउटा गम्भीर मोड आयो। कांग्रेसमा रहेर प्रजातान्त्रिक आन्दोलनमा योगदान गरिरहने कि राजनीति छोडेर घर-परिवार हेर्ने भन्ने जटिल निर्णय लिनुपर्ने थियो।
तर मैले निमेषभर पनि नसोचिकन निर्णय गरेँ। मैले कांग्रेस रोजेँ। त्यो निरंकुशकालमा कांग्रेस रोज्नु भनेको आफ्नो ज्यानमात्र हत्केलामा राख्नु थिएन, मैले त कांग्रेससँगै परिवारको बिचल्ली पारिन सक्ने खतरा पनि रोजेको थिएँ।
म लगायत १० जनाले २०३५ सालमा अहिलेका कांग्रेस वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेललाई तनहुँ जिल्ला कार्यसमितिको सदस्यता दिएका थियौं।
म कांग्रेसको सहमहामन्त्री हुँदा शेरबहादुर देउवा र रामचन्द्र पौडेल केन्द्रीय सदस्य थिए। तर, अहिले अनुशासनको बहानामा उनीहरूले नै मलाई डन्डा लगाएका छन्।
पूरा जीवन समर्पित गरेको प्यारो पार्टीबाट मलाई निष्कासन गरेका छन्। उनीहरूका लागि कांग्रेस पद र प्रतिष्ठा हासिल गर्ने पार्टी होला। तर, मेरा लागि कांग्रेस निरन्तर लोकतान्त्रिक आन्दोलनको नेतृत्व गरिरहने एउटा महान अभियान हो।
मेरो बुबा २०१८ सालमा कांग्रेस पार्टीमा लागेकै कारण जेल जानुभयो। म त २०२१ सालदेखि कैयौँपटक जेल गएँ, विभिन्न आन्दोलनका क्रममा छोरा–छोरी पनि पटक-पटक जेल गएका छन्।
एकपटक गिरिजाबाबुको हस्ताक्षर कमपयुटर वाट िनकालेर एउटा निर्णय गरेको थिएँ। किनकी मैले त्यो काम जनाता र पार्टीका लागि गरेको हुँ भन्ने गिरिजाबाबुले बुझ्नु भएको थियो।
हाम्रो तीन पुस्ताले कांग्रेसका लागि जीवन खर्चेको छ। अहिले रामचन्द्र पौडेलसँग मिलेर शेरबहादुर देउवाले मलाई पार्टीबाट निकाले।
म ७१ वर्षको भएँ। अब मलाई पाँच वर्षपछि कांग्रेसमा फर्कन मन छैन। कांग्रेसमा म जस्तै अन्यायमा परेकाहरूको अभियन्ताका रूपमा अबको अभियान चलाउँछु।
यो सक्कली कांग्रेस पुनर्निर्माणको अभियान हुनेछ। स्वेच्छाचारी र पदलोलुप नेतृत्वका कारण कांग्रेसले आफ्नो सक्कलीपना गुमाइसकेको छ।
हाम्रो पालामा राजनीति गर्नेहरू पदका लागि यो क्षेत्रमा आउँदैन थिए। कांग्रेसबाटै धेरै थोक पाए पनि मैले पनि पदलाई कहिल्यै प्राथमिकतामा राखेको थिइनँ।
एकपटक गिरिजाबाबुको हस्ताक्षर कमपयुटर वाट िनकालेर एउटा निर्णय गरेको थिएँ। मैले त्यो काम जनाता र पार्टीका लागि गरेको हुँ भन्ने गिरिजाबाबुले बुझ्नु भएको थियो।
तर, अहिले मेरै कोटको फेरो समातेर राजनीति सिकेकाहरूले मलाई नै राजनीतिबाट अलग गर्ने प्रयास गरेका छन्। रामचन्द्रजीको बारेमा पुराना कुरा कोट्याउँदा धेरै स्मरण छन्।
तनहुँको सदरमुकाम दमौलीमा मेरो घर थियो। उहाँ दमौलीमा आएपछि मेरै घरमा गाउँबाट ल्याएको झोला बिसाएर मेरी श्रीमतीले उसिनेको मकै र मोही खाएर मेरो पछि-पछि राजनीतिमा आउनु भएको हो।
पद र अवसरको हिसाबमा उहाँले अहिले धेरै ठूलो फड्को मारिसक्नुभएको छ। तर, तनहुँको कुरा गर्दा अहिलेसम्म पनि उहाँको कुनै योगदान छैन।
नेपाली कांग्रेसको नेतृत्वमा अहिले रहेका नेताहरूको चरित्र नै यस्तै छ। उनीहरू आफ्नो स्वार्थका लागि जोसुकैको पनि बलि चढाउन पनि तयार हुन्छन्। पार्टी, देश र लोकतान्त्रिक आन्दोलनको अभियानसँग उनीहरू उत्तरदायी छैनन्।
रामचन्द्रजीको पहलमा तनहुँमा एउटा पानीको धारासमेत जोडिएको छैन। खासमा उहाँले अहिले राजनीतिक बेस दमौली बनाउनुभएको छ। तर, त्यो ठाउँ खासमा उहाँको बेस होइन।
एकजना अमर राज कैनी भन्ने साथी बाट उहाँले तनहुँ सदरमुकाममा सित्तैमा घडेरी उपहार ल्याउनु भयो। पछि पार्टीमा उसैलाई लखेट्नुभयो। त्यो चरित्रको रामचन्द्रबाट मलाई केही अपेक्षा हुने कुरा पनि भएन।
रामचन्द्रजीको त्यो चरित्रबाट राम्ररी परिचित भएका कारण मलाई अहिले आफैंमाथि लौरो चलाउँदा अलिकति पनि दुःख लागेको छैन। तर लाज भने लागेको छ।
लाज कहाँ लाग्यो भने, मेरो सहयोग लिएर देउवाले चुनाव जिते। अहिले पुष्कर ओझालाई कारबाही गर्न मेरो बलि चढाए। देउवा जस्तो पदलोलुप मानिसबाट पनि मेरो कुनै अपेक्षा छैन। देउवाले प्रधानमन्त्री पद पाए भने कांग्रेस छोड्न पनि तयार हुन्छन्।
नेपाली कांग्रेसको नेतृत्वमा अहिले रहेका नेताहरूको चरित्र नै यस्तै छ। उनीहरू आफ्नो स्वार्थका लागि जोसुकैको पनि बलि चढाउन पनि तयार हुन्छन्। पार्टी, देश र लोकतान्त्रिक आन्दोलनको अभियानसँग उनीहरू उत्तरदायी छैनन्।
मलाई पनि उनीहरूको व्यक्तिगत स्वार्थपूर्तिको महत्वाकांक्षामा अवरोध ठानेर हटाउन खोजेका हुन्। तर, पार्टीबाट निकाल्दैमा मेरो राजनीतिक जीवन नै सकियो भन्ने पटक्कै होइन।
ममाथि अनुशासनको नाममा डन्डा चलाइएपछि कांग्रेसका एकजना केन्द्रीय सदस्यले फोन गरेर मसँग भने, ‘हामी लासजस्तो भयौं। तपाईंलाई पार्टीबाट निकालेको हेरिरह्यौं तर केही गर्न सकेनौं।’
गणेशमानजीले भन्नु हुन्थ्यो, ‘राँगालाई कसाईले जति पूजा गरे पनि आखिरमा उसको हत्या कसाईकै हातबाट हुन्छ’।
सुजाता कोइरालाले पनि फोन गरेर भन्नु भयो, ‘तपाईं एउटा निवेदन दिएर पार्टीमा फर्कनुस्’ भन्नुभयो।
अब गोविन्दराज जोशीले शेरबहादुर देउवा र रामचन्द्र पौडेलकहाँ गएर ‘सर म कांग्रेसमा आएँ, राख्नुस्’ भन्छ भनेर कसैले कल्पना गरेको छ भने त्यो मुर्खता मात्र हो। गणेमानजीले भन्नु हुन्थ्यो, ‘राँगालाई कसाईले जति पूजा गरे पनि आखिरमा उसको हत्या कसाईकै हातबाट हुन्छ’।
यसको अर्थ हो, ‘मलाई पाखा लगाएर मात्र आफ्नो भविष्य अगाडि जान सक्ने रामचन्द्र पोडेलको बुझाई छ। त्यसैले मेरो बलि चढाउनु रामचन्द्र पौडेलको आवश्यकता थियो। पुष्कर ओझा हटाउनुपर्ने शेरबहादुरको आवश्यकता थियो। दुवैजनाको बार्गेनिङ मिल्यो र हामीमाथि कारबाहीको नाटक गरिएको हो।
म तीन वर्षअघि गम्भीर बिरामी भएर उपचारको लागि भारतको दिल्ली गएको थिएँ। रामचन्द्रजी र म एकै जिल्लाको। त्यसमाथि मैले नै उनलाई राजनीतिमा अगाडि बढाएको थिएँ।
म बेहोसै भएर एअर एम्बुलेन्सबाट उपचारका लागि दिल्ली लगिँदा पनि त्यति पुरानो साथीले स्वास्थ्यलाभको कामना गर्नु भएन। बरु काठमाडौंबाट हतार-हतार तनहुँ गएर अब गोविन्दराज फर्किँदैन तपाईंहरू मेरो लाइन (गुट) मा आउनुस् भनेर मेरा शभचिन्तकहरूलाइ आह्वान गर्नु भएछ।
विनोद चौधरी जस्ता व्यापारी कांग्रेसबाट माननीय बनेका छन्। म पूरा जीवन कांग्रेसका लागि खर्चेको मानिस ७१ वर्षको उमेरमा निकालिएको छु।
कांग्रेस अनुशासन समितिको निर्णयका पछाडि पनि रोचक प्रसंग छ। म गृहमन्त्री हुँदा एकजनाको घरमा छापा मार्दा अहिले अनुशासन समितिमा सदस्य रहेका धनराज गुरूङले बेच्नका लागि संकलन गरेको रातो पासपोर्ट भेटियो।
त्यसैको आधारमा पछि एकजना नेताले धनराजलाई कारबाही गर्ने कुरा उठाए। उहाँलाई पनि त्यो रिस मेटाउने मौका अहिले मिल्यो। त्यसैले पनि उनीहरूको यो कदम मलाई सामान्य नै लागेको छ।
तर, म लामो समय बीपी कोइरालासँग काम गरेको कार्यकर्ता हुँ। म सधैँ उहाँको विश्वासिलो मान्छे थिएँ। अहिले शेखर र शशांक कोइराला कांग्रेसमा राम्रो स्थानमा छन्।
मलाई पार्टीबाट निकाल्दा कोइरालाहरूले एक शब्द बोलेनन्। उनीहरू बोलेर मलाई निकाल्ने निर्णय परिवर्तन हुँदैनथ्यो भन्ने मलाई राम्ररी थाहा छ। तर, बोलेनन भन्ने विषयले चाहिँ अलि मन दुखेको छ।
अर्को संयोग, मलाई निकाल्ने र सुनीलबहादुर थापालाई भित्र्याउने काम सँगसँगै भयो। यो कुरो ठिकै होला।
तर, विनोद चौधरीजस्ता व्यापारी कांग्रेसबाट माननीय बनेका छन्। म पूरा जीवन कांग्रेसका लागि खर्चेको मानिस ७१ वर्षको उमेरमा निकालिएको छु।
मलाई नेपाल रहिरहोस् र कांग्रेसको भूमिका त्यसका लागि राम्रो होस् भन्ने लागेको छ। तर जुन किसिमले कांग्रेसको ‘ड्राइभिङ’ भइरहेको छ, यसले दुर्घटना हुने निश्चित छ।
कांग्रेसले बीपी कोइरालाको सिद्धान्त छोड्यो। बीपीले सहमति, सहकार्य र एकता भन्ने शब्दलाई नै सिद्धान्त बनाएका थिए।
अहिले यो सिद्धान्तको प्रयोग फरक तरिकाले गरिन थालेको छ। कांग्रेसले कसैलाई सक्नु छ भने नेताहरूबीच सहमति, सहकार्य र एकताको प्रयोग गर्ने गरेको छ।
एकजना स्याङ्जाका कांग्रेस नेताको निधन भयो। पार्टीले चारतारे झण्डा ओढाउन खोज्यो, तर उनका सन्तानले कांग्रेसको झण्डा ओढाउन दिएनन।
किन गरे होलान् त्यस्तो भनेर कहिल्यै नेतृत्व गम्भीर भएन। त्यो कम पीडाले गरेको निर्णय होला?
मलाई नेपाल रहिरहोस् र कांग्रेसको भूमिका त्यसका लागि राम्रो होस् भन्ने लागेको छ। तर जुन किसिमले कांग्रेसको ‘ड्राइभिङ’ भइरहेको छ, यसले दुर्घटना हुने निश्चित छ।
कांग्रेसको महाधिवेशन होला। नयाँ समिति बन्ला त्यसले केही घोषणा पनि गर्ला। तर, त्यस्ता निर्णयले कांगेसलाई बलियो बनाउने देखिन्न।
मेरो शुभकामना छ, ‘कांग्रेस राम्रो पार्टी बनोस्’।
(मञ्जु कार्कीसँग गरेको कुराकानीमा आधारित)
प्रधानमन्त्री पद पाए भने देउवा कांग्रेस छोड्न पनि तयार हुन्छन् (भिडिओसहित)
- म कांग्रेसको सहमहामन्त्री हुँदा शेरबहादुर देउवा र रामचन्द्र पौडेल केन्द्रीय सदस्य थिए। तर अहिले अनुशासनको बहानामा उनीहरूले नै मलाई डन्डा लगाएका छन्।
- अब मलाई पाँच वर्षपछि कांग्रेसमा फर्कन मन छैन। कांग्रेसमा म जस्तै अन्यायमा परेकाहरूको अभियन्ताका रूपमा अबको अभियान चलाउँछु।
- लाज कहाँ लाग्यो भने, मेरो सहयोग लिएर देउवाले चुनाव जिते। अहिले पुष्कर ओझालाई कारबाही गर्न मेरो बलि चढाए।
More
देउवा र पौडेल कांग्रेस सिध्याउने षडयन्त्रको गोटी बने : गोविन्दराज जोशी
https://www.facebook.com/tvannapurnaofficial/videos/581977712424805/
अन्यायको विरुद्धमा बोल्नेहरुलाई तर्साउन ममाथि कारबाही भयोः
गोविन्दराज जोशी
काठमाडौं । नेपाली कांग्रेसको अनुशासन समितिबाट कारबाहीमा परेका नेता गोविन्दराज जोशीले विरोधी कार्यकर्तालाई तर्साउन आफूमाथि कारबाहीको डण्डा चलाइएको टिप्पणी गरेका छन् । आफ्ना मान्छेलाई पार्टीमा टिकट दिएर कार्यकर्तालाई रुवाउनु हुँदैन भन्ने आवाज उठाउने र अन्यायको विरुद्धमा बोल्नेहरुलाई तर्साउन आफूमाथि कारबाही भएको उनको भनाइ छ ।
जोशीले पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवा र वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेलको कदमका विरुद्धमा बोल्नेलाई तर्साउन आफूलाई कारबाही गरिएको ठोकुवा गरे । उनले भने, ‘मैले त अन्यायको विरुद्ध धेरै अगाडिदेखि बोलिराखेको छु । यिनीहरुलाई के रैछ भन्दाखेरी गोविन्दराज जोशीलाई अ्याट्याक गर्नेकुरामा निर्णय गर्ने कुरा एउटा कुरा हो । मलाई अ्याट्याक गरिसकेपछि अरुलाई तर्साउन सजिलो भयो ।’
उनले पार्टीका नेताहरुको स्वर्गारोहणको बेलामा मात्रै उपस्थिति जनाउन पाउने व्यक्तिलाई पार्टीभित्र प्रवेश गराइएकाले लामो समयदेखि योगदान दिएका इमान्दार कार्यकर्ताको आत्मसम्मानको अन्त्य भएको बताए । यो विषयमा आवाज उठाउँदा पार्टी सभापति देउवा र वरिष्ठ नेता पौडेललाई बिझेकाले आफूमाथि कारबाही गरिएको उनले बताए । उनले भने, ‘अहिलेको मेरो निर्णय साथसाथै पार्टीमा प्रवेश गराइएका मानिसहरुको उपस्थितिले नेपाली कांग्रेसको पार्टी कार्यालयमा कुनैपनि इमान्दार निष्ठावान कार्यकर्ताको उपस्थिति हुँदैन । हुन त पार्टीले त्यस्ता मान्छेहरुलाई केवल हाम्रो नेताहरु कोही स्वर्गारोहण भए त्यो बेलामा उपस्थिति हुने मात्रै मौका दिन्थ्यो । तर अव इमान्दार कार्यकर्तालाई त्यहाँ जाने कुरा आत्म सम्मानको विषय रहेन । तर मैले यो कुरा भन्दा उनीहरुलबाई बिझेछ । रामचन्द्रजीलाई पनि शेरबहादुरजीलाई पनि बिझेछ । मैले परिवारका मान्छेलाई टिकट दिनुहुँदैन, पैसामा टिकट बेच्नु हुँदैन, आफ्ना मान्छेलाई टिकट दिएर कार्यकर्तालाई रुवाउनु हुदैन भन्दा उहाँहरुलाई बिझिराखेको रहेछ । त्यसलाई व्यक्त गर्नुभयो र के गर्नुभयो भन्दा पार्टी जेसुकै होस । पार्टी त अब उभो लाग्दै लाग्दैन ।’
पछिल्लो गतिविधि हेर्दा पार्टी पतनको बाटोमा गएको स्पस्ट भएको समेत नेता जोशीले दावी गरे । उनले पार्टी सभापति देउवा र वरिष्ठ नेता पौडेलका पछि लाग्ने व्यक्तिमा अलिकति विश्वास नभए पार्टीमा टिकट नै नपाउने र पाएपनि भोट नहाल्न निर्देशन दिने गरिएको बताए ।
पार्टीमा योगदान दिएको हिसाबले केन्द्रीय समितिमा आफूभन्दा सिनियर मान्छे कोहीपनि नभएको दावी नेता जोशीले गरे । उनले कांग्रेसमा योगदान पु¥याएको हिसाबले सभापति देउवा र वरिष्ठ नेता पौडेल भन्दा आफूमाथि रहेका समेत बताए । फरक प्रसङ्गमा बहुदलिय अभ्यासमा दलको सरकार हुने तर दुर्भाग्यवस अहिले कुनैपनि दलले राम्रोसँग काम गर्न नसकेको टिप्पणी समेत नेता जोशीले गरे ।
मेरो रगत–रगतमा कांग्रेस बगिरहेको छ : जोशी
काठमाडौं । गत आम निर्वाचनमा आफ्नै पार्टीका उम्मेदवारलाई पराजित गराउन भूमिका खेलेको भन्दै नेपाली कांग्रेसले पार्टीका केही नेताहरूलाई अनुशासनको कारबाहीस्वरूप निष्कासन गरेको छ । जसमा पार्टी नेता तथा पूर्वमन्त्री गोविन्दराज जोशी र पूर्व–राज्यमन्त्री पुष्करनाथ ओझा र डडेल्धुरा कांग्रेसका कार्यालय सचिव रामबहादुर विष्ट पाँच वर्षका लागि पार्टीबाट निष्कासनमा पर्नुभएको छ । जोशी तनहुँका र ओझा कैलालीका नेता हुनुहुन्छ । उहाँहरूमाथि आम निर्वाचनमा पार्टी उम्मेदवारहरूलाई अन्तर्घात गरी हराएको उजुरी परेको थियो । पार्टी अनुशासन समितिले उजुरीमाथि छानविन गरी उहाँहरूलाई स्पष्टीकरण लिएर कारबाही गरिएको जनाएको छ । यसको पक्ष र विपक्षमा पार्टीभित्रै पनि मत विभाजित छ । शीर्ष नेतृत्वले आफ्नो व्यक्तिगत स्वार्थपूर्तिका लागि अनुशासनको डण्डा चलाएको टिप्पणी पनि भइरहेको छ । यसै सम्बन्धमा पार्टीको कारबाहीमा पर्नुभएका पूर्वमन्त्री गोविन्दराज जोशीसँग हिमालय टाइम्सले गरेको संक्षिप्त कुराकानी ।
पार्टीको अनुशासन उल्लंघन गरेको भन्दै तपाईँलगायत केही नेतालाई कांग्रेसको अनुशासन समितिले पाँच वर्षसम्म पार्टीबाट निष्कासन गरेको छ । यस विषयमा तपाईँको धारणा के छ ?
नेपाली कांग्रेसले अनुशासनका नाममा जुन कारबाही गरेको छ, यसमा प्राकृतिक न्यायको सिद्धान्तलाई समेत निमोठिएको छ । मसँग वैरभाव भएको व्यक्तिलाई अनुशासन समितिको सदस्य बनाएर त्यस्तो समितिले कारबाही गरेकाले यो अराजनीतिक, अनैतिक र विधानविपरीत छ । पदलोलुप र स्वार्थी व्यक्तिको कब्जामा पार्टी परेकाले यो लगनशील, क्षमतावान, इमानदार र सिद्धान्तनिष्ठ व्यक्तिमाथि गरिएको सुनियोजित प्रहार हो । शेरबहादुर देउवा र रामचन्द्र पौडेलको भागबण्डा र स्वार्थका आधारमा कारबाही गरिएको हो । यसले सिद्धान्तनिष्ठ र लगनशील कार्यकर्तालाई समेत स्तब्ध बनाएको छ । यस्तो कदम अमान्य भएकाले म घोर आपत्ति प्रकट गर्दछु ।
तपाईँले यसलाई अमान्य भने पनि पार्टीले त कारबाही गरिसक्यो, अब चाहिँ तपाईंको कदम कस्तो रहन्छ ?
हेर्नुस् , मेरो रगत रगतमा कांग्रेस छ । म र मेरो परिवारले यो पार्टी निर्माणका लागि धेरै रगत र पसिना बगाएको छ । म राष्ट्रियता र प्रजातन्त्रको पक्षमा आफूलाई सधैँ समर्पित गर्छु । सञ्चार माध्यममा बोलेर, लेखेर मैले आफ्नो विचार प्रवाहित गरिरहन्छु । पार्टीका आम नेता र कार्यकर्ताले पनि पदलोलुप र सिद्धान्तच्युत व्यक्तिलाई छुट्याउन सक्नुपर्छ । सत्ताको साँचो हात पार्नका लागि जोसँग पनि सहमति र सहकार्य गरेर आज कांग्रेस पार्टीलाई बद्नाम बनाइएको छ । त्यसको विरुद्धमा म आवाज उठाइरहन्छु । कांग्रेस पार्टी मर्नु भनेको प्रजातन्त्र पनि समाप्त हुनु हो । त्यसैले राष्ट्रियता र प्रजातन्त्रको पक्षमा आफूलाई उभ्याउँदै अघि बढ्छु ।
यसको मतलव तपाईँले छुट्टै पार्टी खोलेर आफ्नै किसिमको जनमत निर्माण सोचमा हुनुहुन्छ ?
बिपी कोइरालाले अघि सारेका सिद्धान्तलाई नेपाली कांग्रेसले भुल्दै गएको छ । अघि नै भनिसकेँ मेरो रगत रगतमा कांग्रेस बगिरहेको छ । मैले अहिले नयाँ पार्टी खोल्ने कुनै सोच बनाएको छैन । म कांग्रेसका सिद्धान्त र मान्यताप्रति सधैँ दृढ र प्रतिबद्ध छु । अब कस्तो परिस्थिति निर्माण हुँदै जान्छ त्यसले पनि प्रभाव पार्छ ।
तनहुँमा तपाईँको पक्षमा ठूलो जनमत छ, त्यहाँकोे राजनीतिमा अब तपाईँको भूमिका के रहन्छ ? अनि तपाईँसँग सहकार्य गरेका साथीहरूलाई के भन्नुहुन्छ ?
तनहुँ जिल्लासँग मेरो गहिरो सम्बन्ध छ । त्यहाँ कांग्रेसलाई स्थापित गराउने पहिलो व्यक्ति म नै हुँ । म प्राय त्यहाँका सबै जनताका घरघरमा पुगेको छु । तनहुँको विकासका लागि मैले सकेको योगदान दिइरहेको छु । आगामी दिनमा पनि मेरो सक्रियता घट्ने छैन । त्यहाँ मसँग सहकार्य गरेका साथीहरू धेरै हुनुहुन्छ । उहाँहरूलाई मेरो साथ सधैँ रहन्छ । ममाथि जुन अन्याय भएको छ, यसमा साथीहरूलाई कत्ति पनि निराश र विचलित नहुन आग्रह गर्दछु । सबै साथीहरूलाई साथमा लिएरै अगाडि बढ्छु । आगामी निर्वाचनसम्म पार्टीले आफ्नो निर्णय सच्चायो भने चुनावमा पनि उठ्न सकिन्छ ।
तपाईँहरूमाथि जसरी कारबाही गरियो यसले कांग्रेसलाई के असर पार्ला ?
सबैभन्दा ठूलो कुरा त पार्टीप्रति नै भरोसा घट्छ । राजनीतिक क्षेत्रमा मेरो लगनशीलता र निष्ठा आम पार्टी नेता कार्यकर्ताले बुझ्नुभएकै छ । अनि त्यस्ता नेता पनि कारबाहीको शिकार बन्छन् भने अन्य नेता, कार्यकर्तामा त्यसले कस्तो मनोविज्ञान बनाउँछ ? त्यसैले यो घटनाले पार्टीका इमानदार, सक्षम र लगनशील व्यक्तिलाई निराश बनाइदिएको छ । आम मतदाता पनि विकर्षित भएका छन् । यसको प्रभाव तनहुँ मात्र होइन देशैभर पर्छ । गलत पात्रहरू पार्टीको नेतृत्वमा हालीमुहाली गरुन्जेलसम्म यो स्थिति देखापर्छ । मलाई लाग्छ, यसबाट नेपाली कांग्रेसले ठूलो मूल्य चुकाउनुपर्छ । नेतृत्वको कार्यशैली र क्षमतामा सुधार आएन भने कांग्रेसको समाप्तिको घडी झन् छोटिँदै जान्छ । त्यो भनेको प्रजातन्त्रमाथिकै प्रहार हो ।
त्यसो भए रामचन्द्र पौडेल र तपाईँबीचको द्वन्द्वले नै यो परिस्थिति सिर्जना भएको हो त ?
पक्कै पनि, रामचन्द्र पौडेलले तनहुँमा केही काम गर्न सक्नुभएको छैन । विकास, निर्माणका साथै जनताका सवालमा उहाँलाई कुनै सरोकार छैन छ त केवल पद र पैसाको । त्यसैले आम जनता र मतदातामा पनि उहाँ लोकप्रिय हुन सक्नुभएको छैन । जनतामाझ रहेको मेरो लोकप्रियताले उहाँलाई सधँै पिरोलिरहेको हुन्छ । त्यसकारण दम्भ र आफ्नो अलोकप्रियताको कारण मलाई डण्डा चलाउनुभएको हो । तर, यसले उहाँकै राजनीतिक जीवन ध्वस्त हुने पक्का छ ।
पार्टीले आफ्नो निर्णय सच्याउला त ?
मलाई लाग्छ अहिले कांग्रेसको नेतृत्वमा विवेकभन्दा पनि गुट र स्वार्थ समूहको पकड छ । क्षमता होइन, चाकडीवादको हालीमुहाली छ । त्यसैले अहिलेकै नेतृत्व र प्रवृत्तिले त्यो सच्चिएला जस्तो चाहिँ लाग्दैन ।
नेपाली काङ्ग्रेस, केन्द्रीय अनुशासन समितिमा पेश गरेको स्पष्टीकरण
श्रीमान सङ्योजकज्यू,
नेपाली काङ्ग्रेस, केन्द्रीय अनुशासन समिति
सानेपा, ललितपुर ।
विषयः स्पष्टीकरण पेश गरेको ।
उपर्युक्त सम्बन्धमा त्यस कार्यालयको मिति २०७६ साल भाद्र १८ गतेको पत्र २०७६ साल पौष १० मा प्राप्त भई व्यहोरा अवगत भयो । यस सम्बन्धमा मेरो निम्न बमोजिमको जिकिर प्रस्तुत गरेको छु ।
(१)प्रतिनिधिसभाको निर्वाचनमा पार्टीको उमेद्वारको विरुद्ध वागी उमेद्वार बनेको भनी मेरा विरुद्ध उजुरी परेको रहेछ । प्रतिनिधिसभाको गत निर्वाचनमा म उमेद्वार नै होइन । तनहूँ क्षेत्र नं १ का करिव ८ हजार कार्यकर्ताहरूले नेपाली काङ्ग्रेसका सभापति श्री शेरबहादुर देउवाज्यूलाई सम्बोधन गरी तनहूँ क्षेत्र नं १ को उमेद्वार म गोविन्दराज जोशीलाई बनाउनुपर्दछ भनी केन्द्रीय कार्यालयमा दिएको निवेदनका सम्बन्धमा हामीलाई कुनै जानकारी नदिई रामचन्द्र पौडेलले केन्द्रीय संसदीय समितिमा निर्णय समेत नगराई मेरो जिल्लाको टिकट मनै वितरण गर्दछु भनी खाली टिकट लिई आफ्नै नाम र आफूखुशी अरूको नाम लेखी टिकट बाँडेका रहेछन् । यसरी संसदीय समितिमा निर्णय नगराई लिएको व्यक्तिको टिकट र उमेद्वारी आधिकारिक हुन सक्दैन भन्ने मेरो जिकिर छ ।
(२) अत्यधिक कार्यकर्ताको समर्थनमा मनोनयन दर्ता गर्ने दिन ११ बजे मैले मनोनयन दर्ता गराएको र रामचन्द्र पौडेलले उक्त दिन ३ बजे मात्र मेरो विरुद्ध उमेद्वार दिएका हुन । मैले वागी उमेद्वारी दिएको होइन । त्यसमा पनि स्वयं रामचन्द्र पौडेलले मेरो उमेद्वारी विरुद्ध आफैले उजुरी गरी जालझेल गरी मेरो उमेद्वारी नै वदर गराएको र निर्वाचन आयोगले मेरो उमेद्वारी वदर गरी धरौटी समेत फिर्ता गरेको हुँदा ०७४ सालको निर्वाचनमा म प्रतिनिधिसभाको उमेद्वार नै हाइन । म उमेद्वार हुन योग्यता नपुगेको अयोग्य भनी आफै उजुरी गर्ने र मेरो उमेद्वारी खारेज गराउने अनि आफै उमेद्वार हो उमेद्वारी फिर्ता गरेन भन्ने उजुरी तर्कसङ्गत हुन सक्दैन । त्यसैले २०७४ सालको प्रतिनिधिसभाको निर्वाचनमा मैले वागी उमेद्वारी दिएको र फिर्ता नगरेको भन्ने उजुरी विल्कुलै झुट्टा हो । म उमेद्वार बन्न योग्य नभएको मानिस उमेद्वार बन्न सक्ने कुरा भएन । उमेद्वारको लागि अयोग्य व्यक्ति उमेद्वार भयो र वदर भइसकेको नाम फिर्ता गरेन भन्ने उजुरी विल्कुल झुट्टा हो भन्ने मेरो जिकिर छ ।
(३) जहाँसम्म आफनो उमेद्वारी रद्ध भएपछि आधिकारिक उमेद्वारका विरुद्ध मतदान गराइ पराजय गराउन भूमिका खेलेको भन्ने कुरा छ त्यो स्पस्ट भएन । कुन–कुन उमेद्वारलाई हराउन के के भूमिका खेलेको भन्ने कुरा नहुँदा यस्तो अस्पष्ट उजुरीको जवाफ दिन कठिन हुन्छ । त्यसमा पनि २०७४ सालको प्रतिनिधिसभाको निर्वाचनमा उमेद्वार हुन अयोग्य व्यक्ति चुनाव प्रचारमा गएन भन्ने र चुनाव हरायो भन्ने कुरा मिल्दछ र ? यो मिल्ने कुरा भएन । म मेरो उमेद्वारी वदर भएपछि मलाई कुनै पनि उमेद्वारले प्रचार गर्न जान पर्दछ पनि भनेनन् । म अयोग्य भएपछि तनहूँका सबै उमेद्वारहरू खुशी हुँदै हाँस्दै उल्लासमय वातावरणमा अब त चुनाव जीतियो भन्दै चुनाव प्रचारमा हिडेको मैले सुनेको हूँ । म काठमाण्डौ आएर मतदानको दिनमा मात्र बुथमा गई मतदान गरी सोही दिन दमौली आइ भोलिपल्ट काठमाण्डौ आएको हूँ । कसरी पराजय भयो ? मलाई थाहा भएन । रोजेको ठाउँमा खाली टिकटमा आफैले नाम भरी टिकट लिँदा पनि चुनाव नजित्ने, आफू मनखुशी टिकट बाँडी चुनाव लड्दा पराजय नहुनु पर्ने किन त्यस्तो भयो मलाई थाहा छैन । म निर्वाचनको उमेद्वारका लागि नै अयोग्य व्यक्तिले त्यस्तो वातावरण सृजना ग¥यो भन्ने कुरा विल्कुलै आधारहीन हो । त्यत्रा ठूला–ठूला राष्ट्रिय रूपमै नाम चलेका नेताहरू नेपालभरि जहाँबाट लडे पनि चुनाव जीत्न पर्ने नेताहरूलाई तनहूँका जनताले किन पत्याएनन् पार्टीले त्यो कुरा पत्ता लगाएमा भविष्यका लागि राम्रो हुनेछ ।
(४) जहाँसम्म २०७५ माघ ८ गते विशेष जिल्ला अधिवेशन गरी विधान विपरीत २८ सदस्यीय समानान्तर समिति निर्माण गर्न नेत्तृत्वदायी भूमिका खेलको भन्ने उजुरी परेको छ त्यसको सम्बन्धमा जिल्लाका नेपाली काङ्ग्रेसका अत्यधिक कार्यकताहरूको भावना विपरीत स्थानीय निकायको निर्वाचनमै मनपर्दी टिकट वितरण गरी गुटबन्दी सृजना गरी पार्टीलाई गुटबन्दीको शिकार बनाई आप्mनो एकलौटी गुटलाई कसैसँग सल्लाह नगरी टिकट वितरण गरेको परिणाम संसदीय निर्वाचनमा पराजय भएको हो भन्ने मलाई लाग्दछ । यसमा सुधार गर्न प¥यो भनी जिल्लाका नेता कार्यकर्ताहरूले बारम्बार जिल्ला पार्र्टी नेतृत्वलाई सचेत गराउँदा पनि पाटीमा अझै गुटबन्दी सृजना गर्ने व्यक्तिहरूबाट जिल्लाका कार्यकर्ताहरू कति थिचोमिचोमा होलान् अनुमान गर्न सकिन्छ । पार्टी दिनप्रतिदिन अधोगतिमा जान थालेकोले जिल्ला कार्य समितिका सभापति वैकुण्ठनाथ न्यौपानेलाई नेपाली काङ्ग्रेसको विधानको धारा ४२ बमोजिम अविश्वासको प्रस्ताव राख्ने निर्णय गरी जिल्ला अधिवेशन हुने दिन २०७५ । १० ।०८ को एक महिनाअघि २०७५ साल पौष ८ गते नेपाली काङ्ग्रेसका सभापति श्री शेरबहादुर देउवाज्यूलाई आवश्यक व्यवस्था गरिदिनुहुन र उक्त अधिवेशनको प्रमुख आतिथ्यता गर्न जिल्लाका ५० जना पार्टीका कार्यकर्ताहरूले भेटी आमन्त्रित गरेका थिए । सो भेटघाटमा म पनि उपस्थित थिएँ । त्यहाँ भएको कुरा त्यतिखेरको भिडियोमा प्रसारित भएकै छ । आवश्यक भए म पेश गरौंला ।
५ फेरी अहिले उहाले केन्द्रीय सभापति र केन्दी्रय समितिको निर्णयका विरुद्ध जुन किसिमको भेला गरी रहनु भएका् छ के तनहुको भेला त्यो भन्दा पनि वढी थियो र ? अफुले जे गरे पनि पार्टिको विधान अनुकुल हुने अरुले जे गर्दा पनि विधान विपरीत हन्छ र ? हामीले अहिले उहाले र उहाको नेतृत्वमा भए जतित गरेका थिएनौनी त ।
६ हामिलेत महामन्त्री सशांक कोइराला समेतका अन्य पदाधिकारीहरूलाई पनि भेटी जिल्ला अधिवेशनमा आमन्त्रण गरेका र सो भेटधाटमा म पनि उपस्थित थिएँ । त्यहाँ भएको कुरा त्यतिखेरको भिडियोमा प्रसारित भएकै छ । आवश्यक भए म पेश गरौंला ।
७ उक्त प्रतिनिधि मण्डलले नेपाली काङ्ग्रेसको केन्द्रीय कार्यालयमा गई मुख्य सचिवलाई भेटी अविश्वासको प्रस्ताव पारित गर्ने जिल्ला अधिवेशनमा केन्द्रीय प्रतिनिधि खटाइ पठाइदिने व्यवस्था गर्न अनुरोध गरेका थिए । यदि समानान्तर समिति गठन गर्न खोजेको र गरेको भए उहाँहरूलाई आमन्त्रण किन गर्दथे र ? अधिवेशनको दिनसम्म पनि कहींबाट अविश्वासको प्रस्ताव नराख्नुहोस् अथवा उक्त अधिवेशन गर्न मिल्दैन अथवा जिल्लामा समस्या देखिएपछि सो समस्या समाधान गर्न कहीं कतैबाट प्रयत्न भएको देखिएन । कहिबाट कुनै किसिमको केही जानकारी तथा सूचना प्राप्त भएन ।
८ अधिवेशन तोकिएको दिनमा क्षेत्रीय प्रतिनिधिहरू ७५ प्रतिशत भन्दा बढी उपस्थित भएको अवस्थामा अधिवेशन टार्न सक्ने अवस्था थिएन । ७५ प्रतिशतभन्दा बढी क्षेत्रीय प्रतिनिधिहरूले सभापति वैकुण्ठनाथ न्यौपानेलाई अविश्वासको प्रस्ताव पारीत गरी भेलाले नेपाली काङ्ग्रेसको विधान बमोजिम निर्वाचन समिति गठन गरी विधान अनुसार पार्टी सभापति तथा अन्य पादाधिकारीको निर्वाचन गरी पदस्थापन गर्न जिल्ला पार्टी कार्यालय दमौलीमा जाँदा ५०० भन्दा बढी सशस्त्र प्रहरी पार्टी कार्यालयमा तैनाथ रहेछन् । हामी भीडन्त नगरी शान्तिपूर्णरूपले बस्यौं । केन्द्रीय नेतृत्वले सबै कुरा छानविन गर्ने छ र अविश्वासबाट हटाएको समितिलाई मान्यता दिने छैन भन्ने विश्वासमा थियौं ।
९ यतिका अवधिसम्म पनि केन्द्रबाट समस्या समाधान गर्न कुनै पहल भएन । पार्टीभित्र मत–मतान्तर हुन्छ । सुनुवाई विना निर्णय नहुनु पर्ने हो । हामीले समानान्तर समिति गठन गरेको होइन । अविश्वासको प्रस्ताव पारित गरी वैधानिक किसिमबाट गठन भएको हाम्रो जिल्ला समिति हो । केन्द्रले हामीलाई मान्यता दिनुपर्दछ भन्ने हो । प्रश्न वैधानिकताको थियो । हामीहरूको कुरै सुनिएन । एकाएक केन्द्रीय समितिको वैठकले पुरानो समितिलाई वैधानिक समिति हो भनी मान्यता दिएको समाचार सुन्यौ । यद्यपि सो विषयमा अहिलेसम्म पनि हामीहरूलाई आधिकारिक जानकारी दिइएको छैन । पार्टी केन्द्रीय समितिको उक्त निर्णयपछि हामीले त्यो विषयलाई छोडिदियौं । केन्द्रीय समितिको निर्णयलाई हामीले स्वीकार ग¥यौं । किनभने हाम्रो विवाद केन्द्रीय समितिसँग थिएन ।
१० नेपाली काङ्ग्रेसका प्रत्येक क्रियाकला११पमा हामी सक्रिय छौं । हामीले पार्टीको विधान अनुसार अविश्वासको प्रस्ताव राख्दा पनि हामी ७५ प्रतिशत क्षेत्रीय प्रतिनिधिहरूको सुनुवाई हुनुपर्ने हो भन्ने हाम्रो मान्यता हो । नभएको समानान्तर समिति गठन ग¥यो भन्ने आरोप विल्कुल झुट्टा हो ।
११ नेपाली काङ्ग्रेसले नेपालको संविधान र वहाल रहेको कानून मान्दछ भन्ने कुरामा मलाई पूर्ण विश्वास छ । एउटै व्यक्तिलाई एउटै विषयमा एकै ठाउँमा एकपटक उजुरी दिएपछि त्यो विषयमा कारवाही भएन यो उजुरीबाट कारवाही गरी पाऊँ भनी पटक–पटक उजुरी दिन र त्यसरी दिएको उजुरीमा पटक–पटक कारवाही गर्न मिल्दैन भन्ने सर्वमान्य कानूनी सिद्धान्त हो । अब विपक्षीले मलाई पहिले वागी उमेद्वार भयो भनी उजुरी दिई प्रतिनिधिसभाको मेरो उमेद्वारी रद्ध गराई एकपटक सजायको भागी गराएको र फेरि त्यही विषयमा महासमितिको वैठकमा मलाई उपस्थित हुन मिल्दैन भनी रामचन्द्र पौडेलले अडान लिएपछि तपाईं महासमितिको वैठकमा उपस्थित हुँदा रामचन्द्र पौेडेलले वैठक हुन नदिने भयो तपाईं वैठकमा नआइदिनुहोस् म पछि पाँच–सात दिनमा सबै कुरा मिलाउदछु भनी केन्द्रीय सभापतिज्यूले भनेपछि म महासमितिको वैठकमा गइन । मलाई हुँदै नभएको उमेद्वार हो भनी मेरो उमेद्वारी पनि रद्ध गराउने, पार्टीको महासमितिको वैठकमा उपस्थित हुन नदिएपछि मलाई पुनः गठन नै नभएको समानान्तर समिति गठन भएको भनी समानान्तर समिति गठन गर्न नेतृत्वदायी भूमिका खेलेको भनी एकपटक उजुरी दिइ त्यो विषयमा मलाई कारवाही गरिसकेपछि त्यो त मिलेनछ भनी पुनः विभिन्न विषय समावेश गरेको, तीनपटकको तीनवटा उजुरीबाट मलाई कारवाही गर्न मिल्दैन भन्ने मेरो जिकिर छ ।
१२ म यहाँ एउटा कुरा स्पष्ट पार्न चाहन्छु । म जन्मदै काङ्ग्रेस हूँ । मेरो रगतमा काङ्ग्रेस छ । मेरो पिता पद्मराज जोशी २०१८ सालमा काङ्ग्रेसको नाममा लमजुङ कुन्छाथाना हुँदै पोखरा जेलमा प्रजातन्त्रको लागि लडिरहँदा रामचन्द्र पौडेल पोखरा संस्कृत पाठशालाबाट वामपन्थी विद्यार्थीहरूको प्रतिनिधि बनी काठमाण्डौको विद्यार्थी सम्मेलनमा आएको कुरा श्रीभद्र शर्माको १३ आं शोकसभामा नेपाली काङ्ग्रेसको केन्द्रीय कार्यालयमा स्वयं रामचन्द्र पौडेलले व्यक्त गरेका हुन् । त्यसको रेकर्ड पार्टी कार्यालयमा छँदै छ होला । वामपन्थीहरूको त्यो सम्मेलनले के निर्णय ग¥यो होला सहजै अनुमान गर्न सकिन्छ । त्यसैले तनहूँ मा विवाद समानान्तर समितिको होइन विवाद व्याईते (original congress ) काङ्ग्रेस र ल्याइते ( Dulicate cogress ) काङ्ग्रेसको बीचको हो । तनहूँ जिल्लाको हाम्रो झगडा सक्कली र नक्कली काङ्ग्रेसको हो । बीपी कोइरालाको सशस्त्र सङ्घर्षको बेला तनहूँमा रामचन्द्र पौडेलको कुनै भूमिका थिएन । हतियार कहाँ थिए, कोसँग थिए ? सशस्त्र क्रान्तिको के तयारी थियो अहिले पनि उनलाई सोध्दा हुन्छ उनलाई थाहा छैन । बीपी कोइराला नेपाल आएपछि तनहूँँमा नेपाली काङ्ग्रेस गठन गर्ने जिम्म्ेवारी मैले नै लिएको थिएँ । मैले नै बूढो मानिस, योगदान पनि भएका कारण गोवर्धन शर्मालाई अध्यक्ष बनाई म सचिव रही १० जनाको जिल्ला कार्यसमिति गठन गरेको हुँ । त्यो समितिमा पनि रामचन्द्र पौडेल थिएनन् । पछि २०३५ सालमा गोरखपुरमा गिरिजाप्रसाद कोइरालाले बोलाई यिनलाई पनि जिल्ला कार्य समितिको सदस्य बनाउन भनेपछि उनी जिल्ला कार्य समितिको सदस्य बनेका हुन् । म केन्द्रीय समितिको सहमहामन्त्री हुँदा उनी केन्द्रीय सदस्य मात्र थिए । मेरो समग्र परिवार काङ्ग्रेसको नाममा होमिएको हो । मेरो पिता पद्मराज जोशी २०१८ सालमा जेल पर्नुभएको हो । मेरो छोरा दिपकराज जाशी २०३८ सालमा नेपाल विद्यार्थी सङ्घ तनहूँमा जिल्ला कार्य समिसितको सदस्य हुँदा प्रहरी हिरासतमा परेको र ०४६ सालको जनआन्दोलनमा पनि दमौलीमा हिरासत रहेको थियो । कान्छो छोरा दिनेशराज जोशी पनि ०४६ सालको जनआन्दोलनमा पहिला काठमाण्डौ र पछि तनहूँँमा हिरासतमा रहेका थियो । छोरी रमा जोशी ०४२ सालको सत्याग्रहमा दमौलीमा गिरफ्तार भएकी थिइन् । मेरो श्रीमती हिमकुमारी जोशीले लामो समयदेखि दमौलीमा पार्टीका कार्यकर्ताहरूलाई निरन्तर सहयोगीको भूमिका निर्वाह गरेकी थिइन् । रामचन्द्र पौडेल दमौलीमा आउँदा झोला बिसाएर मोही, मकै र चिया खाने मेरो घर थियो । अहिले उनी अरवपति भए । त्यसोभन्दा उनलाई होच्याएको भनी अपमान होला । यथार्थ कुरा त्यही हो । उनी मात्र होइन तनहूँँमा हाम्रा नेताहरू गणेशमान सिंह, कृष्णप्रसाद भट्टराई र गिरिजाप्रसाद कोइराला, सी.के. प्रसाई आदि सबै नेता–कार्यकर्ताहरू जाँदा पनि बस्ने घर मेरै थियो । बीपी कोइराला तनहूँँ जाँदा मेरो भूमिकाको बारेमा मैले भनिरहन नपर्ला त्यही कारण त्यसको लगत्तै म पोखरा जेलमा बस्नुप¥यो । २०३७ साल वैशाख १ गते राजनैतिक दलका नेताहरूलाई आम माफी दिंदा म जेलबाट छुटें । पञ्चायतका कठिन दिनमा काङ्ग्रेसका नेताहरूलाई बास दिने कुरा सहज थिएन । त्यसकारण म दावाका साथ भन्दछु तनहूँमा नेपाली काङ्ग्रेसको संगठन निर्माणमा रामचन्द्र पौडेलको भन्दा मेरो योगदान बढी छ । त्यसकारण राजनीतिको सबै मर्यादा तोडेर ७० को चुनावमा पनि तनहूँँको टिकट आफै वाड्छु भनी रामचन्द्र पौडेलले तनहूँँको क्षेत्र नं. १ को टिकट बिक्री गरेकै हुन् । स्थानीय निकायको निर्वाचनमा पनि एकलौटी गरेकै हुन् । तनहूँ काङ्ग्रेसको निर्माणमा धेरै मानिसको पसिना बगेको छ । कसैले एकलौटी गर्न खोज्दा त्यसको धेरै ठूलो मूल्य चुकाउनुपर्दछ । यस पटकको सङ्घीय संसदको निर्वाचनमा पनि खाली टिकट लिएर मनपरि गरेको परिणाम हो यो पराजय । तनहूँँ जिल्लामा कार्यक्रम राखी महामन्त्री सशांक कोइराला तनहूँँ जान खोज्दा मेरो जिल्लामा किन जान प¥यो भनी महामन्त्रीलाई प्रवेश निषेध गर्ने, केन्द्रीय सदस्य शेखर कोइराला जाँदा कार्यक्रम सकभर हुन नदिने केन्द्रीय पूर्वमहामन्त्री कुलबहादुर गुरूङ र तारानाथ रानाभाट जाँदा वक्तव्य निकाली कार्यक्रम वहिस्कार गर्न निर्देशन दिने यो हैकमले अब काङ्ग्रेस पार्टी चल्दैन । केन्द्रीय नेताहरूको त यो हाल छ भने तनहूँँका कार्यकर्ताको अवस्था कस्तो होला । यो विषयमा सम्बन्धित नेताहरूलाई बु्झ्दा यथार्थ कुरा अवगत हुनेछ ।
१३ .२०४८ सालको निर्वाचनमा मेरो नाम तनहूँँको क्षेत्र नं. २ मा सिफारिस भएकोमा मलाई हराउन क्षेत्र नं. ३ मा पठाउन भूमिका खेलेको, ०५१ को निर्वाचनमा आफू क्षेत्र नं. १ बाट निर्वाचन हार्ने भएपछि मलाइ जबरजस्त क्षेत्र नं. १ मा पठाइ आफू क्षेत्र नं. २ मा लडेको, ०६४ को निर्वाचनमा माओवादी उमेद्वार शुरेस आलेसँग सम्झौता गरी वागी उमेद्वार उठाई क्षेत्र नं. १ मा माओवादी र क्षेत्र नं. २ मा काङ्ग्रेसलाई जीताउने सहमति डा. वावु राम भटराइको मध्यस्थतामा भएको हो । मलाई हराएको मात्र होइन चुनावको दर्भियानमा बन्दीपुरको भुमर्सेमा म लगाएत काङ्ग्रेसका मेरो प्रचारमा हिडेका कार्यकर्ताहरूलाई मार्न माओवादीसँग मिलेमतो गरी आक्रमण गर्न लाएको र मेरो पी. एस ओ.ले ४ फाएर गोली प्रहार गरेपछि मात्र हामी ज्यान जोगाउन सफल भएका थियौं । यतिमात्र होइन माओवादी जनयुद्धका बेला तनहूँँमा मारिने र विस्थाापित हुने अधिकांश मसँंग नजिक भएका साथीहरू थिए । त्यस्तो किनभयो त्यो सबै कुरा हामीले आफ्नो पैतालाले कुल्चेर राखेका छौं । यस्तो अपराधिक मानसिकताबाट पीडित हामी तनहूँँका कार्यकर्ता हांै ।
१४ तनहूँँ जिल्ला जनजातिको बाहुल्य भएको जिल्ला हो । सङ्घीय र प्रदेशसभाको ६ सिट मध्ये ६ जना नै बाह्मण र त्यसमा तीन जना पौडेललाई टिकट दिएपछि चुनाव जितिन्छ ? त्यसमा पनि रामचन्द्र पौडेल तनहूँँमा जनजाति विरोधी मानिन्छन् । जनजातिका मानिसहरू विस्तारै काङ्ग्रेसबाट तनहूँँमा पलाएन हँदैछन् । यमबहादुर आले तनहूँँको दक्षिणी भेगमा मगरहरूलाई काङ्ग्रेसमा ल्याउने प्रमुख व्यक्ति हुन् । तनहूँँको नेपाली काङ्ग्रेसको सङ्गठन निर्माणमा उनको अहं भूमिका छ । आज उनी काङ्ग्रेसमा छैनन् । उनको भाषणको एक अंश पेन ड्राइभ पनि यसैसाथ पेस गरेको छु यो एउटा उदाहरण मात्र हो । आज तनहूँँ काङ्ग्रेसका धेरै कार्यकर्ताहरू यिनै कारणले डिप्रेसनमा छन् । उर्मिला थापा पूर्व सांसद हाल महाधिवेशन प्रतिनिधि आज बोली बन्द भएर उपचार गराइरहेकी छन् । जनजाति भनेपछि देख्नै नसक्ने हुँदा उनलाई भेट्नसम्म नजाने रामचन्द्र पौडेललाई तनहूँँका जनताले के भन्लान् के गर्लान् ?
१५ यसै सन्दर्भमा गत २०७५ माघ ८ गतेको अधिवेशनको सन्दर्भमा हामीहरू आफ्ना पिरमर्काहरू पोख्न सभापतिज्यू समक्ष जाँदा सभापतज्यिूले रामचन्द्र पौडेलले तनहूँँको टिकट म बाड्छु भनेर खाली टिकट लगेको हो भन्नुहँदा हामी त्यहाँ उपस्थित तनहूँँका कार्यकर्ताहरू अत्यन्त मर्माहित भएका छां। तनहूँको समस्या राजनितिक समस्या हो । कानूनी बाटोबाट समाधान निस्कदैन । अझै पनि तनहूँँका कार्यकर्ताहरूले न्याय नपाउने हो भने त्रेता युगका दशरथका छोरा रामचन्द्रको यो कलियुगको अवतार हो । रामचन्द्रले जे गरे पनि केन्द्रीय नेतृत्वले केही गर्न सक्दैन भनी तनहूँको जिम्मा जनजाति विरोधी आपराधिक मानसिकता भएका रामचन्द्र पौडेलको जिम्मा लगाउने हो भने म र तनहूँका म समेतका कार्यकर्ताका बारेमा जे निर्णय गर्दा पनि हामीहरूको कुनै गुनासो रहेने छैन । हाम्रो मन्जुरी छ ।
१६ यो विषय अहिले अनुशासन समितिको विचाराधीन भएको हुँदा मैले जानकारीको लागि पार्टी पदाधिकारीहरू बाहेक अरू कसैलाई पनि दिएको छैन । सार्वजनिक गर्न आवश्यक भइ सार्वजनिक भएमा अन्यथा नलिनु हुन समेत अनुरोध गर्दछु ।
१७ मेरा उल्लेखित भनाइहरूलाई गम्भीरता पूर्वक ग्रहण गर्नुहुन अनुरोध गर्दछु ।
गोविन्दराज जोशी पूर्वसहमहामन्त्री महासमिति सदस्य तनहूँ क्षेत्र न १
NEPAL-INDIA RELATIONS Bound By Destiny
Extreme views at the political level seek to derail Nepal-India relations. However, there are so many commonalities between the two countries that are hard to break
July 7, 2020,
Nepal’s renowned scholar, historian and foreign affairs expert late Rishikesh Shah described Nepal-India relations as complex at the state-to-state level but saw them be very simple at the people-to-people level. Shah argued that the state-to-state relations involved complex diplomatic and national security issues, among others, and they were very formal. However, the people-to-people relations were simple and informal as they were linked by civilization, culture, family ties and religion. This made the relations very strong.
With the rise of the communists in power in Nepal, policymakers started to link all spheres of life in the two countries at the formal level. Linked by land, mountain and river, Nepal-India border is natural and changes from time to time. Similarly, people-to-people relations are also close from elites of Kathmandu to common folks of eastern, central and far-western hills and southern plains. People across the border are connected through their matrimonial relations. As the state started to formalize the natural relations, frictions arose. The new map issued by Nepal to formalize its border, without holding negotiations with India on personal whims of a politician or prime minister, has widened the rift in the bilateral relations.
The new citizenship act strained the matrimonial relations that have existed between the groom and bride, of the eastern and central Nepal with Assam, Darjeeling and Sikkim of eastern India or that of the far-west with Uttarakhand and terai with UP and Bihar and Kathmandu with New Delhi. This is likely to strain the linkages at the people’s level.
Bound by geography, civilization, culture and religion, Nepal-India relations have some unique sides. “Whether the countries are small or big, geography is a major factor which determines the type of relations between the two countries. Geography is not only a permanent element to influence the relations but it is a permanent factor. Geography also determines what kind of relations one state needs to maintain with the other. Along with this, ethnicity, civilization, religious and cultural commonalities are other factors that are supplementary to this. Thus, Nepal-India relations are special as well as unique. Geography determines our destiny and social foundations guide our relations. However, there is a threat of the rise of extremist nationalists in both the countries to disturb these unique relations. Although they will be just part of a temporary phenomenon, extreme nationalism damages our bond. Finally, geography, civilization, culture, ethnicity and religion will prevail. My concern is how to prevent extreme nationalists from taking the lead.”
Late Rishikesh Shah, Nepal’s renowned historian and intellectual in his article titled Nepal and Outside World, wrote in 1985: “In today’s world no country can live in isolation separating from her neighbor. In every country’s national life, the social, political, economic values, culture factors followed by its neighbor will have a direct impact.”
What late Shah, former foreign minister and diplomat, perceived 32 years ago in his article has come true today. If one looks at the overall state of diplomacy and politics, Prime Minister K.P. Sharma Oli has been leading a radical group chanting anti-Indian slogans to safeguard his personal interest to continue in power. One can easily see how relations are exploited for individual gains.
PM Oli has been riding the waves of power by harping on radical slogans. A few months ago when his post was shaken in several scandals, Kalapani boundary dispute came as Sanjibani or lifesaver for him. He used the relations with India to prove himself a sole savior to protect Nepali nationalism. From publishing the new map, including the territory disputed with India and endorsing it through amending the constitution, PM Oli used every avenue to prove his nationalist credentials to criticizing and condemning India. This time to prove more nationalist than PM Oli politicians from left, right and center all spoiled Nepal’s relations with India.
Having a very little know-how about Nepalese society and its connections with Indian civilization, extremists in India also spared no time to condemn Nepal and Nepali people. Interestingly, an overwhelming majority of the Nepalese population even does not know what has been happening at the political level and elites level.
Anti-Nepal remarks made by India’s extreme nationalists provide the much-needed fuel to Oli’s brand of urban-centric communist extremism to thrive. With his failure to provide effective delivery of goods and services through good governance and contain corruption, PM Oli again used anti-Indian slogans to continue in power. He blamed India for instigating his rivals against his government. Whether from the forum of parliament or street, PM Oli has been accusing its close neighbor to distract from the government’s failure and mismanagement.
Recently, at a function attended by a large number of cadres from the Communist Party of Nepal, Oli accused his rivals, including Pushpa Kamal Dahal, Madhav Kumar Nepal and Jhalanath Khanal of hatching conspiracy against him. He blamed India for encouraging design to dislodge him.
Instigating the radicals of his party, Oli said the Indian Embassy of Kathmandu is active to dislodge him. He claimed that India wants to displace him due to his stand on Kalapani. “If I was ousted from power, no prime minister will dare to speak against the Indian intervention,” said Prime Minister Oli.
With the rise of a new brand of extreme generation, the moderate and traditional views of Nepalese society are suppressed. Not only in Nepal, even in India, the opinions of moderate diplomats and intellectuals is gradually fading.
Despite sharing so many commonalities and deeply rooted foundations, Nepal’s relations with India are currently at their lowest level. Extreme nationalism will damage Nepal-India relations temporarily, as late Shah noted, what will prevail at last is our common destiny determined by geography, culture, religion, ethnicity and civilization.
Even today, the extreme views emerging at the political level have not broadly affected the people at the grassroots level. However, the extreme view disseminated through the media is poisoning the minds of the younger generation who were groomed in an unstable society following the removal of Nepal’s tradition-based system in 2006 under an agreement facilitated by Indian officialdom.
With the abolition of the unitary Hindu Kingdom and the establishment of federal, secular republic, some of the civilizational foundations of Nepal-India relations have already been dismantled. The rise of radicals, who do not have any attachment to civilization and core values, gave birth to a whole new generation of extremes in all the sectors.
If one looks at the recent actions and reactions in Nepal, the Oli brand of anti-Indian nationalism has an impact upon the cadres of Nepal Communist Party and the neutral young generation of the 1990s who have little knowledge about the linkages at the level of civilization, religion, culture and geography.
This may be the reason even Nepali Congress and Madhesh based parties, which are close to India in their democratic ideology, backed Oli’s brand of nationalism supporting the amendment of constitution last month to incorporate disputed territory in Nepal’s new map.
As a party that had sided with Communist Parties to promulgate the present constitution, Nepali Congress’s support to amend the constitution is understandable. Strangely, even Madhesh based parties, which boycotted the constitution and organized a violent protest against it, were compelled to back the constitutional amendment bill which justifies anti-Indian rhetoric of Prime Minister Oli.
“As international relations are globalized, no country can survive in isolation. Situated between India and China, Nepal has to adjust to the international situation. However, it is very important for Nepal to understand its own core interest in its geography and linkages with other factors,” late Shah writes.
“Nepal’s Himalaya not only divides two great civilizations and power of South and north. However, Nepal’s Himalayas are perennial sources of water to irrigate vast land in India. Himalaya has revered places for millions of people of India and Nepal in their culture, religion, civilization and literature. Lord Krishna said I am mighty as the Himalayas and several important Hindu religious shrines lie in Nepal’s Himalayas.”
Mukti Chhetra reminds the salvation of Jad Bharat, a saint and King, before Satya Yuga. Kagbeni with Ramayan and Telecho as Glacier lake are where Bhusandi preached Ramayan. Damodar Kunda is known as the source of Saligram and the heavenly abode of water. The Himalayas remind the religious and cultural connectivity of both countries and civilizations. Similarly, India considers the Himalayas as a security barrier in modern days.
“With so many deep gorges linking Nepal and Tibet, they have common culture and ethnicity between the people living in the northern areas of Nepal. Manjushree traditions came from Central Asia and Nepal has the influence of Tibetan Buddhism. Given the complex patterns of relations, Nepal has very limited space. Radical thoughts used to play one neighbor against other harms Nepal’s interest,” writes Late Shah.
“There is no need to repeat the importance of our continual close and friendly relations with India. Although the two countries do not have equal inter-dependency both countries have fundamental interdependency. Both countries need to respect it.”
“Nepal-India relations have numerous strong linkages. From military recruitment to military training and common stand-in non-alignment and regional meetings. Both countries have an open and common border which is for continual and extensive movement. Both countries have huge trade and Indian private investment is the highest in Nepal. As a landlocked country, Nepal depends upon India to access the global market through the sea,” said Shah. “Nepal India relations are complex at the state to the state level. However, it is very simple at the people to people level. “
Although Nepal-India relations have ups and downs at the state to the state level, what is required is to further strengthen the relations based on civilization, culture and religion which has a strong foundation. The question remains how these relations are established without monarchy, a traditional force. For now, moderate forces of both countries need to come out to alter the situation and bring our relations back on track.
Scouce spotlight Nepal
Speech by Hon. Minister for Water Resources (Nepal) to the Business Community in Japan October 7, 1999
Distinguished Guests and friends of Nepal It is indeed a great pleasure for me to find myself among you and share our ideas and opportunities with you for the socio-economic development of Nepal. Nepal is one of the least developed countries with almost half of the population living in below the poverty line. Therefore, the government has accorded highest priority to poverty alleviation. After a long struggle, a multiparty democratic system has been established in Nepal. With three general elections since the beginning of this decade, our people have experimented with almost all kinds of possible political equations and have finally come to the conclusion that only a stable and democratic government can create an amicable atmosphere for social and economic development. Now that we have already got a stable government in place, a conducive environment for investment program is assured with certainty of policies and their continuity. In order to promote economic development, we have continued a liberal and competitive market oriented economic policies adopted by the first democratically elected government after the restoration of multiparty democratic system in early Nineties. Further, we have overcome hurdles such that the economic development initiatives be taken by the non-governmental sector, be it a citizen of Nepal or a friend of Nepal like you can foster. I have a pleasure to appreciate the bilateral initiatives with Japan, that have made land mark changes in Nepal. For example, the first storage based Kulekhani hydropower generation, 800 tons per day cement production factory at Udayapur, Surveillance Radar installation in the International Airport at Kathmandu, Improvement of City Transport in the Kathmandu valley, construction of numerous important bridges, an important road linking Kathmandu to the eastern part of Nepal, Radio communication network to regionalize the medium wave transmission, fisheries program in the western Nepal, and the establishment of the first teaching hospital in Kathmandu. These are only a few examples of Japanese bilateral initiatives of over one billion dollars in Nepal. All of the initiatives have left a lasting friendship you have shown to our country in the path of sustainable development. The continued support in developing human resources in diverse field is greatly appreciated by the Nepalese people. Along with the bilateral initiatives at the government level, we feel that it is the time now for the business people like you to come to our country and identify investments in Nepal. It gives me pleasure to inform this gathering that since the beginning of this decade, because of our liberalized economic policy and foreign investment promotion, more than 500 investment ventures totaling about 900 million dollars, of which foreign component is almost 200 million dollars, have already been registered for development in Nepal. However, considering the need of our people and the market accessibility from Nepal, we have taken this response from the private sector as a beginning of the process that will gain due momentum in the future. Our policy is to allow you to fully operate such investment by yourself, and we have legislated this facility for your convenience. We have extended opportunities for your investments in all economic sectors and also infrastructure development programs. The opportunities are both for domestic need and for export. The first on the list of such projects that we have laid out for investment is the development of water resources projects in Nepal. With about 225 billion cubic meter of water available annually and a suitable terrain rising from 100 m to more than 8000 meter in about 100 kilometers distance, our country offers a great potential for investment in hydropower development, a pollution free investment. The hydropower potential of Nepal is about 83,000 MW of which about 44,000 MW have been studied to be economically feasible. In order to bring the investment from experienced investors like you in hydropower, we have issued generous hydropower development policy, one of the first of its kind in the whole South Asian Region. The major thrust of the policy is to attract domestic as well as foreign private sector investments for internal consumption as well as export. We have issued Electricity Act (1992) and Electricity Regulations (1993) to make clear provisions for investor’s investments such as tax exemption, import facilities, foreign exchange facilities and indiscrimination as to the investment, including joint ventures where total foreign investor ownership and operation is permitted. In order to smooth out the investments in hydropower, we have established a one-window service system through the Electricity Development Centre. This provision has facilitated the interaction of private power developers with government agencies at all stages of licensing and operation of projects. I would like to inform you that our call has not gone unheard. We have been able to bring investments in hydropower both from the foreign and domestic investors. To date, we have six hydropower projects, either at the stage of construction or at the finalization of necessary details for construction. Before coming to Japan, we have advertised additional eleven projects totaling more than 1,500 MW for development and another eleven totaling more than 3000 MW for feasibility study. Friends, We are ready for it and I would like you to grab this opportunity and have your investment presence in Nepal. We are serious and we mean business. For the hydropower projects, there are more sites to be developed especially for export. Our amicable and balanced relation with India and China provides that opportunity to you. India, especially is in dire need of consistent electricity supply to fuel its economic development. The planners in India have forecasted a demand to the tune of about 58,000 MW by 2010 in the Northern Indian Grid. However, with all the plans on the table, India would still have about 20,000 MW deficit in the Northern grid alone. Therefore, if India has to meet its need for industrialization, it would need electricity and Nepal could offer a window of opportunity for such quantum of electricity and it is also a feasible option. We have initiated power sharing and interconnection facilities with India and you may expand on these arrangements. With the conclusion of Integrated Mahakali Treaty to develop 6,480 MW of power in Pancheswor, we have been able to foster the atmosphere of harmonized electricity development between India and Nepal and you could be one of the partners in this process. India is in the process of interconnecting the electricity grid in a few years time. Once that happens the accessibility to Indian market would increase tremendously. We should grab the opportunity generated in India due to their liberalized economic policy as well. If we are here to attract the investment in hydropower development, we are also here to attract you to develop industries feeding to hydropower development such production and assemblage of turbines, governors, penstocks, electrical fixtures, efficient end-use devices and so on. Your country has produced some of the most efficient such devices in the world and now there is a new market in Nepal to explore. In order to boost industrial investments in Nepal, the government has issued Industrial Policy (1992), Foreign Investment and Technology Transfer Act (1992), Industrial Enterprises Act (1992) and have further strengthened the basis for direct and indirect investments in Nepal. The Industrial Policy identifies foreign investment promotion as an important strategy in achieving the objectives of increasing industrial production. The Foreign Investment and Technology Transfer Act lays down the basic law governing foreign investment in the country. The Industrial Enterprises Act (1992) smoothes the provisions for congenial atmosphere to develop competitiveness among the enterprises. Besides, it gives a list of national priority industries for development. Various concessions have been provided for the investments in national priority industries. For example, in the construction and operation of Road, Trolley Bus, production of pollution control devices, additional rebate on corporate income tax upto 50% has been given. Foreign investment in industries can directly be cleared through a high level one window committee in the Department of Industry or through the Industrial Promotion Board. Nepal does not want to lag behind in this era of internet and connecting people together for information and market. Therefore, the government has taken a policy to develop Information Technology Park to increase software and hardware development activities geared towards meeting the information and analytical needs of the people. We have formed a committee to develop a technology park to grab our young and bright graduates of our universities. I solicit your partnership to develop the Information Technology Park and to outsource your information technology related hardware and software activities to Nepal. Our professionals in this area are motivated and eager to contribute to the development of Nepal. With low wages and good motivation, I can assure you that professionals out there in Nepal can be trained to deliver services much faster and much cheaper. We have a big basket of opportunities for you, show your willingness to grab one or some of them, if not all. I encourage and urge you to share with us your resourcefulness to develop ourselves from within. I would like to request you to kindly visit our embassy here for details on your possible involvement. But as “seeing is believing”, I extend my warm welcome to you all here to visit Nepal as soon as possible and grab the opportunities right there. I look forward to your visits in Nepal. Thank you.