Uncategorized Archives - Govinda Raj Joshi For Tanahun-1

रामचन्द्रले तनहुँमा चुनाव त हैन, बास समेत पाउँदैनन् ||

प्रधानमन्त्री पद पाए भने देउवा कांग्रेस छोड्न पनि तयार हुन्छन् (भिडिओसहित)

म कांग्रेसको सहमहामन्त्री हुँदा शेरबहादुर देउवा र रामचन्द्र पौडेल केन्द्रीय सदस्य थिए। तर अहिले अनुशासनको बहानामा उनीहरूले नै मलाई डन्डा लगाएका छन्।
अब मलाई पाँच वर्षपछि कांग्रेसमा फर्कन मन छैन। कांग्रेसमा म जस्तै अन्यायमा परेकाहरूको अभियन्ताका रूपमा अबको अभियान चलाउँछु।
लाज कहाँ लाग्यो भने, मेरो सहयोग लिएर देउवाले चुनाव जिते। अहिले पुष्कर ओझालाई कारबाही गर्न मेरो बलि चढाए।

https://www.dekhapadhi.com/news/19820

Embed HTML not available.

बीपी कोइरालाको ४० वर्ष पुरानो अन्तर्वार्ता

Joshis statement

मेरो उमेदवारी किन ?

आदरणीय दिदी बहिनी तथा दाजुभाईहरु ,
जय नेपाल ।
यहि २०७४ साल मङ्गसीर २१ गते हुन गई रहेको प्रतिनिधि सभाको ( संघीय व्यवस्थापिका ) निर्वाचनमा म मिति २०७४ कार्तिक ९ गते दमौलीमा भएको नेपाली कांग्रेस तनहुं जिल्ला क्षेत्र नं १ को क्षेत्रीय भेलाको निर्णय अनुसार तनहु जिल्ला क्षेत्र नं १ वाट प्रतिनिधि सभा सदस्यको उमेदवारको रुपमा आफनो उमेदवारी दर्ता गराएको छु । मेरो उमेदवारी किन ? भन्ने उत्सुकता आदरणीय दिदी बहिनी तथा दाजुभाईहरुलाई हुन सक्दछ । यस विषयमा मैले तपाईहरु समक्ष आफना कुराहरु स्पष्ट पार्न जरुरी भएको महसुस गरेको छु । वी.पी.कोइराला अहिले हाम्रो माझ हुनु हुन्न । उहा हामी माझ नभए पनि उहाका बिचारहरु नेपाली राजनीतिमा अहिले पनि सान्दर्भिक छन । वी.पी.कोइरालाले अफनो जीवनको अन्त तिर भन्नु भएको थियो ू म मरे पछि नेपाली कांग्रेसमा मेरो भुमिकाको वारेमा व्यापक भ्रम श्रीजना गर्ने प्रयास हुनेछ भन्ने मलाई पक्का छ । घटनाहरुलाई वड.ग्याएर ईतिहासको गलत व्याख्या गरिनेछ । नेपाली कांग्रेसमा मैले लिएको अडान र मेरो दृटिकोणलाई गौण वनाईनेछ । मैले नेपाली कांग्रेसमा सदैव सैद्धान्तिक र विषयगत अडान लिएको छु । राष्टियताको विषयमा , प्रजातान्त्रिक सस्थाहरुको विषयमा ,आर्थिक विकाश र समाजवादी व्यवस्थाको विषयमा , मेरा अडानका निरन्तरता छन । हिन्दुस्थानको वारेमा , राजाको वारेमा र संसारसंगको सम्पर्कका वारेमा मेरो दृष्टिकोणमा एउटा निरन्तरता छ र त्यसका आधारहरु मैले सधै उल्लेख गर्ने गरेको छु । २००७ सालको क्रान्ति हामीले हिन्दुस्थान वाट संचालन ग¥यौ । हामीलाई हिन्दुस्थानले संचालन गर्न खोजेको कुराको मैले सधैभरी र सवभन्दा वढि विरोध गरेको छु । मैले राजालाई हमेसा महत्व दिएको छु । मलाई थुनामा राख्दा पनि मैले त्यही विचार राखेको छु । उनको निरड.कुस शैलीको मैले सधै र सवभन्दा वढि विरोध गरेको छु । मैले हिन्दुस्थानमा वसेर संगठन गर्दा पनि आफनो राष्टियताको छवि कायम राख्ने प्रयास गरे । राजा संग मेल मिलापको कुरा गर्दा पनि प्रजातन्त्रको आग्रहमा मैले कहिल्यै समर्पण गरिन । मेरा यी अडानहरुका वारेमा व्यापक भ्रम श्रजना हुने संभावना मैले देखेको छु । नेपाली कांग्रेसको ईतिहास ति सवै आदर्शहरु र लक्षहरुका साथ भएको संघर्षको ईतिहास हो । मलाई लाग्दछ यस मुलुकको उज्जल भविस्यका लागी नेपाली कांग्रेसमा ति कुराहरुको निरन्तरता रहनु पर्छ । जुन दिन नेपाली कांग्रेसले राष्टियताको आफनो अडान छोडनेछ , यो निरर्थक भएर जाने छ । जुन दिन यसले प्रजातन्त्रको आदर्शहरु छाडेर केवल सत्ताको राजनिति गर्ने छ , यो निरर्थक भएर जानेछ । नेपाली कांग्रेसलाई उसको अगृम एतिहासिक भुमिकाको लाीग मेरा दृष्टिकोणहरु अनुरुपको यसको् ईतिहास लेख्नु आवस्यक छ । ू ( जेल जर्नल ( विश्वेस्वर प्रसाद कोइराला ( पृष्ट छ, ज ) “ नेपाली कांग्रेसमा अहिले यही स्थितिको सृजना भएको कुरा मैले वारंवार भन्दै आएको छु । सत्ताको लागि कांग्रेसले अहिले पार्टी भित्र विना छलफल ,विना निर्णय कहिले उग्र वामपन्थिहरुसङ्ग त कहिले उग्र दक्षिण पन्थिहरुसंङ्ग साठ गाठ गर्दै आएकोछ । त्यति मात्र नभै निर्वाचनको समयमा पार्टीका कार्यकर्ताहरुर्ला मान मर्दन गरी टिकट वितरण गर्दा आर्थिक मोल मोलाई गरी सिद्धान्त र आदर्शलाई पैसामा विक्रीगरी,परिवारवाद , नातावाद र गुटगत आधारमा टिकट वितरण गर्दा नेपाली कांग्रेसका ईमान्दार कार्यकर्ताहरुको मान मर्दन भएको छ नै यसले समग्र कांगेस जनमा निरासा उत्पन्न भएको छ । यसले काँग्रेस नेपाली राजनीतिको पूर्णताबाट क्रमशः खस्कँदै अपूर्णतातर्फ उन्मुख भइरहेको छ । एउटा दुर्दान्त स्थितिको चित्रण भविष्यका पिडिले अब नेपाली काँग्रेसको बारेमा नगर्लान भन्न सकिन्न । समय, सन्दर्भ, सामाजिक संस्कार र मान्यताभित्र आज नेपालको सबैभन्दा जेठो, ठूलो, बृहत् र प्रजातान्त्रिक सिद्धान्तनिष्ठ पार्टी नेपाली काँग्रेस यस्तो हुनुका पछाडिका कारणहरुको पहिचान आजको आवश्यकता भएको छ । यसलाई आत्मसात गरी अघि नबढेमा इतिहास बचाउन काँग्रेस समर्थ हँुदैन । वर्तमानमा स्वाभिमानी भएर बाँच्न सक्ने साहस पनि काँग्रेसले बटुल्न सकेन । वर्तमान कांग्रेसको नेतृत्व यति अधिनायकवादी भएको छ की यो समग्र परिस्थितिको विरोध गर्ने शाहस पनि कुनै नेता कार्यकर्तामा कहि कतै देखिएको छैन । कांग्रेसका कार्यकर्ताहरुको गला अवरुद्ध भएको छ । केन्द्रीय नेतृत्व कति नालाएक भएको छ यो निर्वाचनपछि े पुष्टि हुनेनैछ । त्यसैले यो अवस्थाको मैले सामना गर्नु पर्दछ भनेर यो कठोर र कठिन निर्णय गरेको हुं ।
आदरणीय दिदी बहिनी तथा दाजुभाईहरु ,
म २०१८ सालमा मेरो पिता पदम राज जोशी राजकाज मुद्धामा गिरफतार भए पछि म नेपाली कांग्रेसको राजनीतिमा सम्लग्न हुन पुगे । २०२१ सालदेखि निरन्तररुपमा अत्यन्त कठिन अवस्थामा पनि नेपालमा भएका सवै प्रजातान्त्रीक आन्दोलनमा सकृय रहे । २०२५ साल देखि तनहुं जिल्लावाट नेतृत्व गर्दै तनहुं जिल्लामा नेपाली कांग्रेस पार्टीको संगठन निर्माण देखि संचालन गर्दे आएको कुरा मैले पुन दोहो¥याई रहन पर्दैन । आज सम्म मेरो तागतले भ्याउदा सम्म तनहुं वासीको हरेकसुख दुखमा साथ दिदै आएको छु र आगामी दिनहरुमा पनि दिदि वहिनि तथा दाजुभाईहरुको दुख शुखमा सधै साथ दिने प्रतिवद्धता पनि पुन दोहो¥याउन चाहन्छु । राष्ट्रिय राजनितिलाई अलग रखेर जिल्लाको मात्र कुरा गर्दा म दर्जनौ पटक जेल परेको र जस्तो सुकै अवस्थामा पनि तनहुं जिल्लामा पार्टीका कार्यकर्ताहरुलाई संरक्षण गरेको कुरा सर्व विदितैछ । पंचायतका ती कठिन दिनहरुमा तनहुं जिल्लामा पार्टिका कार्यकर्ताहरुलाई संरक्षण गर्ने म वाहेक अरुकोही थिएन भन्न अत्युक्ति हुने छैन ।
आदरणीय दिदी बहिनी तथा दाजुभाईहरु ,
२०४६ सालको जनआन्दोलनको पीरणाम पछि जिल्लामा म पट्टि वक्रदुष्टि राख्नेहरुको आक्रमण मैले पटक पटक वेहोर्नु परेको कुरा मैले भनिरहनु पर्दैन । २०४६ साल अघि हरेक संकटको सामना मैले गर्नु पर्दा कहि कतै उपस्थित नहुनेहरु २०४६ सालपछि एकाएक सकृय भई पहिलो आम निर्वाचनमा मलाई ३ नं क्षेत्रमा पठाईने षडयन्त्र गीरयो । मेरो मन्जुरी वेगर षडयन्त्रपूर्वक मलाई हराउन गरिएको निर्णय वदर भई म तनहुं जिल्ला क्षेत्र नं २ वाट निर्वाचित भए । २०५१ को निर्वाचनमा मलाई जवरजस्ती तनहुं क्षेत्र नं १ मा पठईयो । त्याहा वाट पनि मैले निर्वाचन जिते । २०६४ को निर्वाचनमा मेरो विरुद्ध कांग्रेसकै नेताहरुको सम्लग्नतामा वागी उमेदवार मात्र उठाईएन ममाथि पटक पटक सांघातिक आक्रमण समेत गराईयो । यो तथ्य कसैवाट छिपेको छैन । २०७० को निर्वाचनमा मलाई समानुपातिकमा सम्म उमेदवार वनाइएन प्रत्यक्षको त कुरै छोडौ । यति गर्दा पनि संन्तुष्ट नभएर यस पटकको निर्वानमा पुन मलाई राजनीतिमा उपस्थिति नदेखाउने सडयन्त्र गरेपछि मैले तनहुं जिल्ला क्षेत्र नं १ को नेपाली कांग्रेसको नेता तथा कार्यकर्ताहरुको परामर्षमा आफनो उमेदवारी दिएको छु । यी सवै गतिविधिमा रामचन्द्र पौडेल लगाएत क कस्को सकृयता छ सवै तनहुं जिल्लावासि आदरणीय दिदी बहिनी तथा दाजुभाईहरु लाई घाम जत्तिकै छर्लङ्गै छ ।
मैले २०२५ सालदेखि तनहुंमा नेपाली कांग्रेसको संगठन निर्माण गर्न सुरु गरेको हुं । मेरो साथमा अरु थुप्रै साथीहरु संगठन निर्माणमा लागेको कुरालाइ म स्मरण नगरी रहन सक्दिन । २०३५ सालमा गोरखपुरमा भएको वैठकमा गिरिजाप्रसाद कोइरालाको परामर्षमा जिल्ला कार्य समितिको सदस्यमा प्रवेस गर्नु भएका राम चन्द्र पौडेल जिल्लामा हावी हुन थाले पछि तनहुं जिल्लाको कांग्रेसको संगठन कमजोर हुदै गएको छ । पार्टीको केन्द्रिय स्तरको धाक रवाफ देखाई जिल्लामा मनोमानि गर्ने प्रवृतिको उदाहरण गत स्थानीय निकायको निर्वाचन नै हो । स्थानीय निकायको निर्वाचनमा कसलाई कसरी टिकट दिईयो सवैको अगाडि यथार्थ रुपमा रहेको छ । यो मनपरी तन्त्रको अन्त हुनु पर्दछ भन्ने आम कार्यकर्ताहरुको भावनालाई यो निर्वाचनमा मैले सम्वोधन गर्न सकिन भने कार्यकर्ताहरुको भावनामा कुठाराधात हुने भएको हुनाले अन्यायका विरुद्ध न्यायकालागि यो निर्वाचनमा मैले आफनो उमेदवारी दिएको छु । मैले मिति २०७४ कार्तिक ९ गते दमौलीमा भएको नेपाली कांग्रेस तनहुं जिल्ला क्षेत्र नं १ को क्षेत्रीय भेलाको निर्णय अनुसार क्षेत्र नं १ वाट प्रतिनिधि सभा सदस्यको उमेदवारको रुपमा आफनो उमेदवारी दर्ता गराएको छु । पार्टीको केन्दी्रय स्तरमा भएको कारणले जालझेल गरी कार्यकर्ताहरुको भावना विपरीत टिकट ल्याएकै कारणले मात्र उनी पार्टीको आधिकारिक उमेदवार हुन सक्दैनन । कार्यकर्ताहरु जो कांग्रेसको मेरुदण्ड हुन उनीहरुको भेलाको निर्देशन अनुसार उठेको म वाहेक कांग्रेसको आधिकारिक उमेदवार अरु हुन सक्दैन ।
निर्वाचन कानुनी कुरा नभएर राजनीतिक कुरा हो । भोट जनताले दिनु पर्दछ । जनताको भावनालाई सम्वोधन गर्नु पर्दछ । विगतका वर्षहरुमा तनहुं जिल्लामा मैले जति योगदान गर्न सके त्यसको कारणनै मैले साथिहरुवाट अभुतपस्र्व माया पाएको छु । त्यसको लागी मैले तनहु जिल्लाका आदरणीय दिदी बहिनी तथा दाजुभाईहरुमा आभार प्रकट गर्दछु । मैले यो जिल्लामा सांसद र मन्त्री हुदा जे जति जनताको समस्या समाधान गर्न काम गरे अरु सांसदहरुवाट किन हुन सकेन त्योनै अहिलेको मापडण्डको धरातलीय यथार्थ हो । २६ वर्षसम्म सांसद हुदा पनि जिल्लामा केही गर्न नसक्ने एउटा मात्र क्षेत्रको जनताको पनि चित्त वुझाउन नसक्ने , अनि निर्वाचन पिच्छे निर्वाचन क्षेत्र साटन पर्ने अवस्था किन सृजना भयो यस जिल्लाका जनताले राम्ररी वुझेका छन । मैले मेरो सांसद हुदाको अवधिमा तनहु जिल्लामा शिक्षाको क्षेत्रमा, विद्युतिकरणको क्षेत्रमा , सडकको विस्तारको क्षेत्रमा , खानेपानीको क्षेत्रमा, पुल निर्माणको क्षेत्रमा ,दमौलीमा टेलिफोन विस्तार देखि संचारको विस्तारको क्षेत्रमा पर्यटनको विकाशको क्षेत्रमा मैले के गरे तपाईहरुको आखा अगाडि छ । वन्दिपुरको पर्यटकीय विस्तार कसरी भयो त्यहीका जनताले भन्ने छन । भानुमा स्थापना भएको सशस्त्र तालिम केन्द्र , दमौलीमा स्थापना भएको प्रथमिक शिक्षक तालिम केन्द्र , भिमादको प्राविधिक तथा व्यवसायीक तालिम केन्द्र , भानु जन्मस्थल विकास आयोजना , देवघाट विकाश आयोजना प्राथमिक र माध्यमिक शिक्षा परियोजनाको माध्यमवाट जिल्लाका विद्यालयहरुको निर्माण खेलकुदको क्षेत्रमा भएको विकाश मुस्लिमहरुको अनुरोधमा मदरसा विद्यालयको व्यवस्था जिल्लामा भएका केहि उदारणीय विकाशका संरचनाहरु हुन । त्यतिवेला भएका सवै याजेनाहरुको यहा उल्लेख गर्न उपयुक्त हुदैन पनि । त्यतिवेला तनहुंमा आउने राष्ट्रिय विकाशको रकम अहिले किन आउन सकेन राष्ट्रिय निति निर्माण देखि राष्ट्रिय राजनितिमा तनहुको प्रभाव र पहुच किन कमजोर भयो अहिलेको नेतृत्व संग जनताले किन नसोधने । अरु कुरा त परै छोडौ गत वर्षको विनासकारी भुकम्पले तनहुंमा ३० हजार घरहरु भक्तीएका छन । तनहु जिल्ला भुकम्प प्रभावित जिल्लामा पनि पर्न नसक्दा तनहु जिल्लाका जनताले सरकार वाट पाउने राहत पाउन सकेनन । यसरी जनता ठगिएको कुराको जवाफ वर्तमान सांसदहरुले दिन पर्दछ कि पर्दैन । यी त केही महत्वपुर्ण कुराहरु भए मैले उल्mलेख गर्नु पर्नै भएकोले भनेको हु । जिल्लामा रोजगारी कति सुजना भए एकै पटक ४० वटा माध्यमिक विद्यालयको स्थायि स्विकृति,प्राथमिक र निम्न माध्यमिक विद्यालयमा अवश्यक दरवन्दिको व्यवस्था कसरी भयो । यो जिल्ला ५७ साल पछि किन एउटा शिक्षकको पनि दरवन्दि आएन यसको जवाफ कसले दिने । अहिले सत्तामा वसेकाले दिनु पर्दैन ? जिल्लाभित्र शिक्षकमा र जिल्ला वाहिर नेपाल प्रहरी , ससस्त्र प्हरी , नेपाली सेना र शिक्षा लगायत अन्य विविध सेवामा कति मानिसले रोजगारी प्राप्त गरे यी केहि उदाहरणहरु हुन मैले सम्झाई रहन नपर्ला । आज मैले एक पटक तिनै मेरा सहयोगीहरु जसलाई मैले विगतमा सहयोग गरे उनिहरु संग सहयोगको अपेक्षा गरेको छु । २६ वर्ष सम्म सत्तामा रहदा पनि किन दमौलीमा एउटा साधन सम्पन्न अस्पताल वन्न सकेन , एउटा उच्च शिक्षा प्राप्त गर्ने आङ्गिक कलेज संचालन हुन सकेन , एउटा सभागृह वन्न सकेन, दमौली छाउदीवराह सडक त चुनावको वेला जनता झुक्याउने अस्त्र वनेको छ किन कुनै सडक पिच हुुन सकेनन , विकासको कुनै पनि क्षेत्रमा यो जिल्लाको किन पहुच हुन सकेन ? यो मेरो प्रश्न हो ? केही गर्न नसक्ने व्यक्तिले जागीर खानको लागी सांसद वन्ने होईन विश्राम लिनु पर्दछ भन्ने मेरो धारणा हो । यी र यस्तैे विगतमा मेले सुरु गरेका विभिन्न क्षेत्रका कामहरुको निरन्तरताका लागी र अव गर्नु पर्ने जनताका आवश्यक कार्यको लागि मेले आफनो उमेदवारी दिएको हुं ।
आदरणीय दिदी बहिनी तथा दाजुभाईहरु ,
नेपाल बहुजातीय , बहुभाषिक , वहुधार्मिक र बहुसास्कृतिक मुलुक हो । तनहुं जिल्ला पनि यो तथ्यवाट पछि परेको छैन । यो जिल्ला भनेकै आदिवासी , जनजाती र अल्पसंख्यक तथा पिछडिएका जनताहरु वसोवास गर्ने जिल्ला हो । नेपालको प्रजातान्त्रिक आन्दोलनमा यस जिल्लाका जनजाती र दलित नेताहरुले पु¥याउनु भएको योगदानलाई कहिल्यै भुल्न सकिदैन । अमर शहिद लालध्वज गुरुङ्ग, धर्मध्वज गुरुङ्ग , वुद्ध सिं राना मगर ,उत्त्र कुमार श्रेष्ट,चन्द् बहादुर सार्की ,खङ्ग वहादुर गोदार ,सन्त वहादुर राना मगर ,धर्म राज श्रेयष्ट आदि नेपाली आमाका सपुतहरुले पु¥याउनु भएको योगदान ईतिहासमा सधै उज्वल नक्षेत्रका रुपमा चम्की रहने छ । अमर शहिद होम राज लोहनी , अमर शहिद सरस्वती कुष्ण श्रेष्ट , अमर शहिद कल्याण खनाल , अमर शहिद ध्रुवदेव आचार्य अमर शहिद विष्णु प्रशाद जमरकट्टेल अमर शहिद रामजी भट्टराई र अरु यस्तै नेपालको प्रजातान्त्रिक आन्दोलनमा योगदान पु¥याउनु भएका अमर शहिदहरुको र शहिद र घाईते परिवारको कहा मुल्यड.कन भयो ? उनिहरुको परिवारको के अवस्था रह्यो यो २६ वर्षमा यो प्रस्न पनि तडकारो रुपमा उठेको छ । मेरो सकृयतामा वन्दिपुरमा शहिद पार्क , पुलिमराड.मा शहिद पार्क , वरभन्ज्याड.मा शहिदपार्क वनाउने कार्य सुरुभयो । जनजाती भनेको हामीहरुका फुलवारी हुन ,गहना हुन र हामे सभ्यता र सस्कृतीको पहिचान पनि हो । के उहाहरु जनजातीकै अगुवाहरु भएको कारणले रामचन्द्र पौडेलजीले ती ठाउहरुमा पाईला पनि नटेकनु भएको हो ? जनजातीहरु र त्यहाका मानिसहरुको प्रश्न छ । मैले तिनै अधुरा कामहरु पुरा गर्न र तिनै जनजाती दलित महिला अल्प संख्यक , मुस्लिम र पिछडिएका आदिवासीहरु आदरणीय दिदी बहिनी तथा दाजुभाईहरुलाई सम्मान व्यक्त गर्न र उनीहरुको दुख सुखमा साथ दिन मैले आफनो उमेदवारी दिएको हु . ।
आदरणीय दिदी बहिनी तथा दाजुभाईहरु ,
एउटा प्रश्नको उत्तर म ञहा दिन उपयुक्त संझेको छु । आखिर कांग्रेसवाट दुईटा उमेदवार किन र को हो कांग्रेसको अधिकारिक उमेदवार ? मैले २०७४ कार्तिक ९ गते दमौलीमा भएको नेपाली कांग्रेस तनहुं जिल्ला क्षेत्र नं १ को क्षेत्रीय भेलाको निर्णय अनुसार तनहुं जिल्ला क्षेत्र नं १ वाट प्रतिनिधि सभा सदस्यको उमेदवारको रुपमा आफनो उमेदवारी दर्ता गराएको छु । त्यसैले कांग्रेसको आधिकारिक उमेदवार म वाहेक अरु हुनै सक्दैन । रामचन्द्र पौडेल केन्द्रीय नेतृत्वमा भएको हुनाले खाली टिकटमा आफनो नाम भरेर जाल झेल गरेर आफनो नाम भरेर मनोनयन दर्ता गराएको उनी कुनै हालतमा आधिकारिक उधेदवार हुन सक्दैनन । तनहुंका कार्यकर्ता र जनताको समर्थन उनलाई छैन । समर्थन मलाइ छ । २०७० सालको आम निर्वाचनमा पनि रामचन्द्र पौडेलले खालि टिकट लिएर मेरो टिकट रु ६० लाखमा विक्री गरेको तनहुंका जनता सवैलाई थाहा छ । यस पटक पनि किन्ने मानिस पाएको भए त्यहि कुरा नदोहोरिने थिएन । कसैले मेरो विरुद्धमा टिकट किन्न तयार नभए पछि आफै लडन तयार भएका हुन । यसरी वारंवार म माथि अन्याय भएको हुनाले अन्यायको विरुद्ध मैले लडने निर्णय गरेको हु । यो मेरो लडाई अन्यायको विरुद्धको न्यायको लागी हो । प्रव्रितिको विरुद्धको हो । व्यक्तिको विरुद्ध होईन । यो अभियानमा मलाई साथ दिनेहरुलाई अन्तिम प्रहार हुन सक्दछ । मलाई विश्वास गर्नु होस म तपईहरुलाई धोका दिने मानिस होईन । मलाई साथ दिदा पर्ने अप्ठयाराहरुको म सामना गर्ने छु । मेरो कसैसंग कुनै आग्रह र पूर्वाग्रह छैन । भोलीका दिनहरुमा म तपाईहरुको संरक्षण गर्नै छु ।
म पनि मानिस हु । मानवीय स्वभावका कारण मैले पनि विगतमा गल्ति गरेको हुन सक्दछ । मानवीय स्वभावका कारण त्यसो भएको हुन सक्दछ । यदि विगतमा मेरा कारणले कसैलाई चोट परेको भए त्यसको लागि व्यत्तिगत रुपमा म क्षमा प्रार्थी हु । म यस अवसरमा अन्य दलका दाजु भाई दिदि वहिनिहरुलई पनि विनम्रताका साथ अनुरोध गर्न चाहान्छु अहिले म प्रवृतिको विरुद्ध लडि रहेको छु । मेले विगतमा निर्वाचनका समयमा वाहेक विकासका कुरामा होस वा व्यक्तीगत काममा होस कहिल्यै कुन दलको मानिस हो भनेर सोचिन र सोधिन पनि । अवका दिनहरुमा पनि म सवै तनहुं वासि आदरणीय दिदी बहिनी तथा दाजुभाईहरुलाई समान व्यवहार गर्ने छु भन्ने प्रतिवद्धता व्यक्त गर्न चाहान्छु ।
मैले भनिसकेको छु निर्वाचन कानुनी कुरा नभएर राजनैतिक कुरा हो । केन्द्रिय नेतृत्वमा रहेको कारण डर,धाक धम्की , अनुनय विनय गरेर रामचन्द्र पौडेलले रुख चिन्ह लिएको हुन सक्दछ । यो निर्वाचन मेरो र राम चन्द्र पौडेलको विचको हो । कसरी म कांग्रेस नभएर रामचन्द्र पौडेल कांग्रेस हुन सक्दछ । हजारौ हजार कांग्रेसका कार्यकर्ताहरुको समर्थन प्राप्त गर्ने व्यक्ती कांगे्रस हुने कि केन्द्रमा जाल झेल गरेर टिकट ल्याउने व्यक्ति कांग्रेस हुने । जनताको चाहना विपरीत भोटहाल भन्ने अधिकार कसैलाइ छैन र जनताले त्यस्तो कुरा मान्दैन पनि । त्यसैले यो निर्वाचनमा मलाई मतदान गरेर विजयी गराउनुहोस , मैले पनि ५५ वर्षको मेरो लामो राजनैतिक ईतिहास त्यसै दाउमा राखेको छैन । तपाईहरु अडिग हुनुहोस डर धम्की धाकवाट पछि नहटनुहोस तपाइहरुको जिम्मेवारी म लिनेछु ।
अन्तमा ,
स्थानीय निकायको निर्वाचनमा चितवनमा हसिया हथौडा र सूर्यलाई भोट हाल्न निर्देशन दिने वर्तमान नेतृत्वलाई तनहुंमा मेरो विरुद्ध वोल्ने कुनै नैतिक अािधकार छैन । यसै निर्वाचनमा पनि गोर्खामा कांग्रेसका कार्यकर्ताहरुलाई कांग्रेसमा भोट नदिन निर्देशन दिईएकोछ भने मकवानपुर, सिन्धुपालान्चोक, म्याग्दी , वैतडी लगाएतका जिल्लामा कांग्रेसले के कांग्रेसलाई मतदान गर्न पाउदछ ? तराईमा मधेसवादीदलहरु को को सित सम्झौता हुन्छ त्यसैलाई भोट हाल्न पर्ने । एकै पटक सत्ता स्वार्थको लागी उग्रवामपन्थि देखि उग्र दक्षिणपन्थी दलहरलाई मतदानगर्न लगाउने नेतृत्व तनहुंमा पार्टी निर्णय , आदर्श र नेतिकताको कुरा गर्न लाज लाग्दैन ? त्यहाका कार्यकर्ताको मन कति रोएको छ होला ? यदि माओवादी संगको गठवण्धन नटुटेको भए कांग्रेसका कार्यकर्ताले कहा कसलाइ भोट हाल्नु पर्ने थियो अनुमान गर्न सकिन्छ । सत्ता र आफनो स्वार्थको लागि आफू जे पनि गर्ने अरुलाई अनुशासनको कुारगर्ने कहा सम्म नैतिकताको कुरा हो अव कांग्रेसका सवै कार्यकर्ताहरु सचेत हुनु जरुरी छ । त्यसैले म आज यीनै प्रवृतिको विरोधमा खडा भएको छु । देशभर आफनो स्वार्थ सिद्ध गर्नको लागी कार्यकर्ताहरुलाई विभिन्न चुनाव चिन्नमा मतदान गर्न लगाउने तनहुमा कार्यकर्ताको भावना विपरीत जाल झेल र कपट गरेर रुख चिन्न लिएको छ भनेर कार्यकर्तामाथि दमन गर्न खोजियो भने त्यसको प्रतिरोध सवै मिलेर गर्नु पर्दछ । प्रतिरोध गर्नु होस म तपईृहरुको साथमा रहने छु । म कार्यकर्ताहरुलाई आफनो स्वर्थमा प्रयोग गर्ने मानिस हाईन । म कहिल्यै आफुमाथि भरोसा गनेर्् व्यक्ति लाई कहिल्यै धोका दिएको छैन र दिने पनि छैन । यो कुरा वुझन म सम्पुर्ण कार्यकर्ताहरुलाई अनुरोध पनि गर्न चाहान्छु । यो जटिल परिस्थितिमा कार्यकर्ताहरुनै सर्वे सर्वा भएको हुनाले उनिहरुले जस्लाई चाहान्छन त्यहीने कांग्रेसको आधिकारिक उमेदवार हो । त्यसैले तनहुमा म नै कांग्रेसको आधिकामरिक उमेदवार हु । म गोविन्द राज जोशी लाई एक पटक सम्झनुस , के म कांग्रेस वाहेक अरु हुन सक्दछु । जस्ले आफना ५५ वर्ष यही पार्टीमा विताया अहिले शक्ती र पैसाको वलमा म माथि अन्याय गरीएको छ । यहि अन्यायको विरुद्धमा र निर्वाचनको समायमा पार्टिका कार्यकर्ताहरुलाई मान मर्दन गरी आर्थिक मोल मोलाई गरी सिद्धान्त र आदर्शलाई पैसामा विक्रीगरी ,परिवारवाद , नातावाद र गुटगत आधारमा टिकट वितरण गरी नेपाली कांग्रेसका ईमान्दार कार्यकर्ताहरुको मान मर्दन भएको विरुद्धको मेरो उमेदवारीलाई साथ दिई ….. चिन्हमा मतदान गर्नु भई मलाई विजयी गराउन पनि हार्दिक अनुरोध गर्दछु ।
गोविन्द राज जोशी
प्रतिनिधि सभा सदस्यका उमेदवार
तनहुं क्षेत्र नं १

Post-May 27 path Calls for a political solution

June 6, 2012,

GOVIND RAJ JOSHI

The Constituent Assembly (CA) was dissolved at midnight on May 27. The dissolution of the CA meant that the hopes and aspirations of the Nepalese people have been dashed to the ground, and a situation desperation is evident in the air. They are now asking their representatives why the constitution has not been given to them. Who is responsible for dissolving the Constituent Assembly? Why was the election of the CA declared again? Will the new CA be able to draft the new constitution? What is the guarantee? There are countless unanswered questions, and the people are trying to find the answers.

The Constituent Assembly was formed for the purpose of drafting a democratic constitution, with the participation of the people .The Interim Constitution had a provision of two years for drafting the new constitution. Being unable to make the new constitution in two years, it had been amended against the mandate of the people, though the CA had no right to change the mandate of the people. People tolerated it because of their hope of getting a new constitution. Repeatedly the Constituent Assembly amended the constitution, and extended its term.

People were very annoyed as there was no hope of
getting the new constitution. By this time a writ
petition was filed in the Supreme Court. The Supreme Court gave its verdict that the Constituent Assembly tenure could not be extended beyond the May 27 deadline.
The leaders of the major political parties did not give any attention to the verdict of the Supreme Court thinking that they were supreme and could extend the time according to their will.
At the end of the tenure of the Constituent Assembly, they again tried to extend the term but were
unsuccessful and the result was the its dissolution, which ended the aspiration of the Nepalese people for a new consitution for themoment.
With the dissolution of the Constituent Assembly, many questions have been raised in Nepalese politics. Why was the Constituent Assembly dissolved ? . Who is responsible for the
dissolution?Ifthe Constituent Assembly failed to draft the constitution, what is the use of holding
a new election for a new Constituent Assembly again? If the political parties failed in fulfilling the
people’s mandate, how can the people of Nepal believe that they will deliver the new constitution again by the election of a new Constituent Assembly? What is the guarantee that the political parties will draft the constitution after the new election of the CA.
Again the question of federalism on the basis of caste and ethnicity, the question of secularism, and many more issues have not been resolved by the political parties. Now the question is, do the leaders of the political parties have the right to decide on these issues? If it is so, why is it necessary to hold the election of the Constituent Assembly? They do not have that right as the Constituent Assembly has already been unsuccessful in making decisions on these issues.

So, what is the process for resolving these issues? Consensus should be made on the process of decision-making. If not, why not hold a referendum to make decisions on these issues? Before making the decision of the procedure, the government has declared the CA election again. This declaration has again created a deadlock in Nepalese politics.

Even when we say consensus is the only alternative for the political parties for a political solution, it has not succeeded in doing so because of the fact that all political parties are surrounded by their vested interests, that is to grab power. They have sidelined the the national interest. Even if the term of the Constituent Assembly had been extended, the situation would have remained the same. That is why the dissolution of the Constituent Assembly has saved the country.

If it had been extended, the conflict among the ethnic communities, Brahmins and Chhetris might have occurred. Because the three main parties and government has already signed a controversial agreement with the Janajatis, Brahmins and Chhetri Samaj and Dalits, Muslims and Tharus.

Even now the major political parties are not clear on their destination . Unless they unanimously fix the destination, the election is impossible. First, they have to convince the people why the election of the Constituent Assembly should be held again? Why not the election of parliament? What is the process of deciding the issues which were not yet decided? If the consensus is reached among the political parties to decide the issues of the political system, secularism and federalism on the basis of caste and ethnicity by a referendum, then only the election can be held.

In conclusion, we must say that there should be no compromise in democratic norms and values of the political system. It is high time that the leaders of major political parties
have to convince the people that their destination is to give the political solution for the country, which is a democratic constitution and for a free and fair election. Otherwise, their slogan will be just like pouring water on sand. Nobody will believe them.

(Joshi is a NC leader)

published in The Himalayan Times on 6 jun 2012

“Prime Minister Should Request India To Host An international conference” Govinda Raj Joshi

Former joint General Secretary of Nepali Congress GOVINDA RAJ JOSHI hasbeen visiting various parts of earthquake affected Tanahu, Lamjung and Gorkha districtsto distribute relief materials to earthquake victims. Former home minister Joshi spoke to New Spotlight on various issues

How do you look up to an International Conference of donors?

It is a good decision to hold an international conference of Nepal’s development partners. However, it does not make a sense to hold such an international donor conference in capital Kathmandu as it is badly devastated by the earthquakes. Almost all five star hotels are damaged as the aftershocks continue to rock the city.

Which venue do you think will be appropriate now?

Nepal will need to change the venue, may be outside, to some other country. As it is reported that Prime Minister Sushil Koirala is visiting India next month and Indian Prime Minister Narendra Modi is taking his personal initiative to help Nepal, it will be most appropriate for Prime Minister Koirala to request India to host such an international conference in New Delhi. If it is held in India, it is possible to see a high level of participation, including of the prime minsters, foreign ministers and other high level delegation, with authority to announce bigger packages. In case it is held in Nepal as proposed, participation of much lower rank officials will not help because they will not be in a decisive position. Nepal will lose a good opportunity to get the support fast.

Some consider holding this conference in India will be anti-national. How do you look at this?

Nationalism is to protect national interests. In this hour of crisis, Nepal’s interests lie in being able to protect itself from further risks of calamities. India is our neighbor and is expressing its willingness to share Nepal’s burden at the moment, what is the harm to host such a conference there? So far as some leftist chauvinists are concerned, I have not seen they have been supporting any positive move as yet. As relations between India and China are warming, both the neighbors will feel it good to be part of helping Nepal. After this Nepal can request China, Japan, US, UK or Germany for a much bigger conference later.

Other reasons it will not be anti-national?

It is a worldwide practice to hold such a conference outside the country when the situation in the host country is not favorable. International conferences on Afghanistan were held in Germany and Italy. Similarly, the Philippines requested Japan to host such a conference.

How do you assess the handling of post-earthquake relief?

The current disaster has revealed that Nepal does have a lot of proper disaster plan to cope with such a big-scale disaster like earthquake. But we need to improve our preparedness for the coming days. During the tenure as a home minister, I had tried my best to strengthen National Disaster Relief Committee and disaster relief division of Ministry of Home Affairs. Honestly speaking, we have not given proper priority to them since.

How do you see the state of Tanahu District after earthquake?

As an epicenter of Earthquake, Gorkha has been badly damaged and it is completely ruined. There is no human casualty in Tanahu but the quake destroyed a large number of houses. Over 70 percent houses are partially or wholly damaged. The earthquake has made a significant damage in the district — over 20,000 houses have been damaged. However, the district is not in the list of earthquake devastated category. Thus, those affected people will not get much benefit out of this.

Who do you blame for this?

This is the failure of the elected representative as they have not made any early assessment. People are deprived of the relief. I find the role of elected representative is very weak at present. Affected population does not get even enough relief provided by the government.

What is required to handle this kind of disaster?

Without complete coordination, we cannot handlethis kind of a big disaster. I have not seen the necessary type of coordination among various government agencies. For instance, there is some gap between Ministry of Home Affairs and security agencies. There is a gap of coordination between international disaster relief teams and government agencies. I have distributed relief materials -rice, lentil, salt and edible oil – to Bhujel and Darbang VDC of Gorkha district, an amount of Rs.75, 000.00 myself. In Tanahu district, I distributed tents, triplets, and foods by mobilizing various organizations.

Does Nepal need further support from international community?

Given the present circumstances, we need more international support in the course of reconstruction and rehabilitation. Even Nepal needs technical experts to clear the debris of the concrete buildings.

How do you see the coming phase?

Reconstruction and rehabilitationarecompletely different from rescue and relief. It requires a long term vision to make planned cities. Reconstruction should not be limited to building the houses destroyed in Rasuwa, Gorkha, Sindhupalchwok, Ramechhap and Dolakha. The government must acquire land in possible areas to resettle these people. You need to have complete resettlement packages. There is the need to reconstruct 15 modern and planned cities. There is the need to provide each of thosewho lost their home in earthquake a house. The government has to provide soft loan and support income generating activities. The nation should spend all the budget to resettle the people who have lost their property.

Despite such losses, your district has not recognized as earthquake devastated district. Whom do you blame for this?

It is the failure of elected representatives. Had they visited their constituencies after the earthquake, they would have known the state of the districts. It is unfortunate to say that none of CA members visited it right after the earthquake. Although there are a large number of people in desperate needs, our district was not includedin the priority list for relief and recovery. As Tanahu district is not listed as affected district, it will not receive any government’s benefits in the future. This will also affect the reconstruction and rehabilitation phase. The poor will suffer a lot.

As a former home minister having the experience of handling the 1995’s flood, how do you see the response of the government at present?

The floods of 1995 also badly affected Nepal’s infrastructure and washed out many fertile land with casualty of over 2,000 in three districts in the Terai. The capital Kathmandu was cut off with the rest of the country due to the damage to bridges. The handling of disaster was very much coordinated compared to now. There are so much lapses in coordination at present. Various organizations have been running the relief and rescue operations on their own.

How do you see the handling of the international community?

The government was unable to use international generosity, including Indian Prime Minister Narendra Modi’s offer to provide much needed help to Nepal. In spite of receiving the support from international friends, the government actions irritated them. It is very unfortunate. Had we properly reciprocated to Indian prime minister Modi, Nepal would have received a huge support. In the name of so-called Nepali nationalism, some communists, including Maoists and CPN-UML leaders, chanted slogans against a friendly country like India.

How do you see the handling of other countries?

From my reading of the newspaper reports, what I can say is that this government irritated many other countries, including United Kingdom, by rejecting their offers. Nepal will pay for this in the long run

तनहुँका जनता असक्षम प्रतिनिधिका कारण सिकार भएका छन्ः जोशी

Damauli khabar Daily

Added: 2015-05-26
नेपाली कांग्रेसका प्रभावशाली नेता गोविन्दराज जोशी अहिले गृह जिल्ला तनहुँमा व्यस्त छन् । तनहुँबाटै जनप्रतिनिधि भएर देशकै महत्वपूर्ण मन्त्रालयको वागडोर सम्हालिसकेका जोशी अहिले सरकार र पार्टीको महत्वपूर्ण भूमिकामा नरहे पनि गृह जिल्लाका भूकम्पपीडितको राहत र पुनस्र्थापनामा सक्रिय छन् । जिल्लामा विकासप्रेमीको पहिचान बनाएका पूर्व मन्त्री जोशी अहिलेका जनप्रतिनिधिको कमजोर पदर्शनको कारण २० हजार बढी घर ध्वस्त भए पनि तनहुँले विशेष राहत र पुनस्र्थापनामा सरकारी सहायता पाउन नसकेको दाबी गर्छन् । उनै नेता जोशीले दमौलीको सामुदायिक रेडियो दमौली एफएम ९४ थोप्लो २ मेगाहर्जलाई दिएको अन्र्तवार्ताको अंश

महाभूकम्पलगत्तै जिल्लाका विभिन्न भागमा निरक्षणमा हुनुहुन्यो । अवस्था कस्तो पाउनुभयो ?

यो हामीहरुका लागि अत्यन्त पीडादायक घडी हो । यो कहिले जान्छ थाहा पनि थिएन र हामीले रोक्न सक्ने अवस्था थिएन । महाभूकम्प हुँदा काठमाडौं थिएँ । यसमा परेर एक त देशभरीकै मानिस पीडित भएका छन् मेरो आफ्नो थलो तनहुँ र वरपरका दाजुभाई दिदीबहिनीहरुका लागि यो पीडामा केही भए पनि दुःख मिसाउन सक्छु कि भनेर म काठमाडौं छोडेर जिल्ला आएको हुँ । म जिल्ला आएको तीन हप्ता भन्दा बढी भयो ।

गाउँ डुल्दा अनुगमनका क्रममा मैले तनहुँ अत्यन्त पीडामा रहेको पाएँ । म जिल्लाभर घुम्दा करिब पाँच हजार घर पूर्ण ध्वस्त, १४ हजार घरमा आंशिक क्षति अनि १० हजारमा सामान्य क्षतिको हिसाब गर्दा जिल्लाभर ३० हजार घरमा नोक्सानी भएको मैले देखें ।

हाम्रा गाउँहरुको अवस्था कस्तो छ भने घर पहिरो गएको छ । त्यहाँ मानिस बस्न सक्ने अवस्था छैन । यो अवस्थामा नेपाल सरकारका कर्मचारीले गरेको मेहनतको प्रशंसा गनैपर्छ । प्रहरी, सेना र सरकारी कर्मचारीले दिएको योगदान यो घडीमा प्रशंसनीय छ ।

जिल्लाभर २० हजार घर पूर्ण क्षति जस्तै छ । तर त्यहाँ बस्ने नागरिकहरुले अरु त परै जाओस् पाल पनि नपाएर रोइरहेको मैले देखें । करिब १० हजार पाल वितरण भएको रहेछ जिल्लाबाट । अचम्मको कुरा शुरुमा एकद्वार प्रणालीमार्फत राहत जाने भनियो । तर पनि गाउँमा सांससदहरुको उपस्थिती भने नभएको भेटियो ।

उनीहरुले आफन्त र कार्यकर्तालाई राती राती राहत दिने गरेको पाइयो । पहिलो कुरो गाउँमा सभासदको उपस्थिती छैन दोश्रो जहाँ छ, त्यहाँ भेदभावपूर्ण गतिविधि पाइयो । मैले यो अवस्था गाउँ भ्रमणपछि प्रमुख जिल्ला अधिकारीलाई पनि जानकारी गराएँ । तनहुँ भाग्यमानी जिल्ला पनि हो ।

यहाँ विभिन्न दलका नौ जना सभासद छन् । कांग्रेसका पाँच, एमालेका एक र अन्य दलका पनि सभासद तनहुँमा छन् । तर यति धेरै भएका सभासदको भूमिका प्रभावकारी देखिएन । जिल्लामा हेर्दा उनीहरुको कुनै भूमिका पाइएन । सभासदहरुले कसरी जनतालाई राहत दिन सकिन्छ भन्ने सोच्न नसकेको मलाइ लाग्यो । ३० हजार घर क्षति हुँदा पनि तनहुँलाई भूकम्पबाट उच्च संकटग्रस्त सूचीमा पार्न सकिएन । यसमा सभासदहरुको ठूलो चुक देखियो ।
तपाइंले सभासदहरुमाथि आरोप लगाउनुभयो । तर गाउँमा राहत वितरणमा उनीहरु हिंडिरहेका छन् नि
एउटा कुरा के हो भने तनहुँमा नौ जना सभासद छन्, त्यसमा पनि कांग्रेसकै पाँच जना । अझ केन्द्रीय सदस्य पनि छन् । उनीहरुको भूमिका भनेको केन्द्रबाट राहत पठाउने हो ।

क्षतिग्रस्त ३० हजार घरलाई पुग्ने चीजहरु पठाउनु पर्ने हो । उनीहरुलाई पुग्ने सामान पठाउनुपर्ने हो । तर सभासदबाट यो भूमिका निर्वाह गरेको पटक्कै देखिएन । जहाँ गए पनि दाजुभाई दिदीबहिनीहरुको भनाई यो जिल्लालाई संकटग्रस्त क्षेत्रमा पार्नुपर्ने छ । त्यो सूचिमा नपर्दाखेरी संकटग्रस्त भएका जिल्लाले जुन सुविधा पाएका छन्, त्यसबाट हाम्रो जिल्लाका दाजुभाई दिदिबहिनी बञ्चित भएका छन्, यो निकै दुखद् कुरा हो ।

हाम्रै सभापति प्रधानमन्त्री हुनुहुन्छ । हाम्रै सरकारका मानिस मन्त्री छन् । सहकार्यको सरकार छ । यो अवस्थामा केन्द्रमा तनहुँलाई उच्च संकटग्रस्तमा पार्नुपर्यो भनेर भन्न नसकेर सभासदहरु गाउँ राहतको नाममा हिंड्नु लाज पचाउने कामशिवाय केही होइन ।

काठमाडौंमा बसेर देखाउनुपर्ने भूमिका उहाँहरुबाट भएन । उहाँहरुको कुरा प्रधानमन्त्रीले सुन्नुभएन । सरकारलाई कुरा सुनाउन नसकेपछि अनि जिल्ला आउनु लाज पचाउने काम हो । या त उहाँहरु असक्षम हो या नियत नै खराब । नत्र यत्रो नोक्सान पर्दा राहत सामग्री जिल्लामा ल्याउन नसक्ने अनि अहिले आएर के हुन्छ ? जिल्लाभर ३० हजार प्रभावित छन् उनीहरुले १० हजार पालले के गर्ने ? बाँकी २० हजार

के गर्ने ? उहाँहरुले संसदमा बोलेको तनहुँबासीले सुन्न पाएका छैनन् । प्रधानमन्त्रीकहाँ आफ्नो कुरा सुनाउन उहाँहरु सक्नुहुन्न । यस्तोमा उहाँहरुको भूमिकामा जनताले प्रश्न उठाउन नपाउने ?
मलाई अचम्म लाग्यो । तनहुँ क्षेत्र नम्बर एकका एमालेका पराजित उम्मेदवारले १० हजार पाल वितरण गर्छु भन्दै हुनुहुन्थ्यो । पराजितले १० हजार ल्याउन सक्दा हाम्रा जितेका सांसदले ३० हजारलाई के गर्ने भन्ने योजना चाहिँ छ कि चाहिंदैन ?
पीडित वस्तीमा पुग्दा कम्तीमा दुई वण्डल कर्कट पाता दिए घरको अस्थायी टहरा बनाएर बस्छौं भन्ने माग धेरैको छ । तर त्यो पनि गर्न नसकेर नोक्सानी भएको ठाउँमा रित्तो हात आएर केही अर्थ देखिन्न । लाज बचाउन जनताले बुझ्दैनन् भनेर होला तर जनाले वास्तविकता बुझिसकेका छन् । हाम्रा सभासदले हामीमाथि अपहेलना र अन्याय गरेको भन्ने बुझाइ मैले गाउँ घुम्दा दाजुभाई दिदीबहिनीबाट पाएँ ।

भूकम्पले ठूलो क्षति पुर्याएको छ । गाउँका स्वास्थ्य चौकी, विद्यालय, प्रहरी चौकी, सरकारी भवन नोक्सान भएका छन् । जिल्लाको यो नोक्सानीको स्थिती अवलोकन गर्दा तपाईंलाई कस्तो अनुभव भएको छ । अब यो अवस्थामा यहाँको भूमिका कस्तो रहन्छ ?

म पार्टीको जिम्मेवार मानिस हैन । म कुनै पदमा छैन । मेरो काम जनतालाई ढाढस दिने हो । हो विद्यालय स्वास्थ्य चौकी, गाविस भवन भत्केका छन् । ३० हजार घर भत्केका वा भत्किन्छन् कि भनेर बसेको यो अवस्थामा सरकारको स्थायी समाधान के हो ? अस्थायी बसोबासका लागि के गर्दैछ ? अब १५ हजार दिने कहिले हो ? जेठको मध्य हुन लागिसक्यो । अब ढिलो भए धेरैको बिजोग हुन्छ । धेरेको धेरै क्षति भएको छ ।

धेरैले कम्तीमा आधा क्षतिपूर्ति दिए आफै काम गर्न तयार छन् । उनीहरुले आफ्नो बाँच्न पाउने अधिकारको खोजी गरिरहेका छन् । विद्यालय, गाविस भवन त सरकारले बनाउँछ । तर जनताको घर कसले बनाइदिन्छ ? धेरै ठाउँमा सरकारी जग्गा छ । एक दुई लाख घर बनाउन सरकारलाई गाह्रो पनि छैन । उपयुक्त ठाउँमा घर बनाइदिए समस्या समाधान तत्काल गर्न सकिन्छ ।

यो विपत्तिमा तनहुँमा मानविय क्षति त भएन तर भौतिक क्षति उच्च संकट जिल्लाको भन्दा कम छैन तर पनि तनहुँ किन उच्च संकटग्रस्त जिल्लामा पर्न सकेन होला ?

यो हाम्रा प्रतिनिधिको असक्षमता वा खराब नियतको परिणाम हो । सरकारको प्रमुख पद कांग्रेस एमालेको काँधमा छ । ३० हजार घरमा असर २० हजार लगभग पुरै भत्केको छ । यो अवस्थामा दुवै दलका सभासदले अलिकति जोड गरेको भए तनहुँ संकटग्रस्तको सूचिमा पथ्र्यो । यसमा नपर्नुको कारण या सरकारमा बस्नेले टेरेनन् वा सभासदको अप्रोच पुगेन ।
मानिसहरु रोइकाराई बसेका छन्, पाल खाद्यान्न नपाएर ।

पुग्दा यो पीडा अझ बल्झन्छ । मेरै सामु धेरैले रोएर दुखद् अवस्था चित्रण गरे । बन्दीपुरको एउटा गाउँ ध्वस्त छ । पूर्कोटमा ९२ मध्ये ८२ घर ध्वस्त छन् । त्यहाँ सरकार अनि सभासदको उपस्थिति छैन । यति ठूलो नेक्सानी हुँदा पनि सरकारको प्राथयमिकतामा नपर्दा जनतालाई चित्त दुखेको छ । मलाई पनि पीडा भएको छ । गाउँमा गएर काम गर्छौं भन्नेले त्यति पनि गर्न सकेनन् । तनहुँका जनता असक्षम प्रतिनिधिका कारण सिकार भएका छन् ।

जिल्लालाई उच्च प्रभावितमा पार्न सभासद र प्रशासकहरुबीच छलफल पनि भयो । नेपाली कांग्रेस जिल्ला कार्य समितिले त निर्णय नै गरेर पठायो । तर पनि तपाईं केही भएन भन्नुहुन्छ, किन ?

त्यो प्रयास हैन । ठग्ने कुरा मात्र हो । हाम्रा सभासदको राष्ट्रिय हैसियत छ । उहाँहरुले प्रधानमन्त्री वा गृहमन्त्रीलाई गएर भन्ने हो । जिल्लाका सिडिओ अनि एसपीलाई भन्ने हैन । भन्नुपर्ने ठाउँमा नभन्ने अनि सिडिओ, एसपी वा गाउँको प्रमुखलाई भनेर अर्थ छैन ।

यो जनतालाई झुक्याउने खेल मात्र हो । कहिं नपाएर केन्द्रमा नभएको कुरा जिल्लामा आएर हुन्छ ? नौ नौ जना सभासद महत्वपूर्ण पार्टीका प्रतिनिधि सभासद हुँदा र उहाँहरुकै सरकार हुँदा पनि काम गर्न नसक्ने भन्ने कुरा हुन्छ ? यो उहाँहरुको जिल्लामा माया रैनछ भन्ने कुराको प्रमाण हो । ३० हजारको घर भत्केको छ । साराको नोक्सानी भएको छ । य

स्तो जिल्ला ‘क’ मा नपर्ला ‘ख’मा नपर्ला संकटग्रस्त त हो नि । त्यसमा पनि नपर्ने भने पछि त या सरकारले सभासदलाई टेरेन या नियत खराब हो । यो त जनताप्रति बदला लिएजस्तो लाग्छ, मलाई ।

तपाईंको विचारमा यो समस्याको अब अल्पकालीन र दिर्घकालिन समाधान के छ ?
सबैभन्दा पहिले पीडितलाई खाने बस्ने प्रबन्ध गर्नु जरुरी छ । मर्नेका परिवारलाई पर्याप्त राहत दिइएन । मैले दुई लाख दिनुपर्छ भनेको हुँ । यसमा कन्जुस गर्न हुन्न । घर नोक्सान भएकालाई खाद्यान्न र लत्ताकपडा अनि बास दिनुपर्छ । अस्थायी बसोबासका लागि तुरुन्त दुई वण्डल जस्ता दिनुपर्छ ।

भूकम्प भन्दा ठूलो बिचल्ली अब आउने सम्भावना देख्छु, म ।
सरकारको अर्को काम स्थायी बसोबासका लागि बस्न सक्ने छ छैन भनेर परीक्षण गर्नुपर्छ । बस्न सक्ने छ भने नयाँ घर बनाउन सहयोग गर्नुपर्छ । नभए नेपालका सरकारी जग्गामा डेढ दुई लाख घर बनाएर गाउँका मानिसलाई वस्ती सानुपर्छ ।

पूर्वाधार र रोजगारी दिएर स्थायी बसोबासका लागि भूकम्परहित घरको व्यवस्थापन सरकारले गर्नुपर्छ । यो आपतकालिन समयमा बाटो वा अरु विकास जरुरी छैन । सबै पैसा उत्थानमा लगाउनुपर्छ । अन्तर्राष्ट्रिय जगतलाई पनि विश्वासमा लिए सहायता मिल्छ । देश र विदेशको सहयोग पछि पीडितको समस्या स्थायी समाधान गर्नुपर्छ । सरकारले चाँडो भन्दा चाँडो यसका लागि प्रष्ट कार्य योजना ल्याउनुपर्छ ।

धेरै आत्तिएका छन् । उनीहरु जनप्रतिनिधिबाट पनि विश्वस्त छैनन् । यो जटिल अवस्थामा सरकारले चाँडो भन्दा चाँडो पुनस्र्थापना योजना ल्याउनुपर्छ । तत्काल अस्थायी बस्ने खाने व्यवस्था गर्नुपर्छ । सक्दिन पैसा छैन भन्न मिल्दैन । हालसम्म सरकारबाट कुनै योजना आएको छैन, आउनुपर्छ ।

सरकार र विभिन्न दलहरुले टहरा बनाउन उद्घोष गरेका छन् । तपाईको विचारमा यो प्रयासमा के भएको भए राम्रा हुन्थ्यो ?

जनतालाई सेवा गर्छु भन्नु राम्रो हो । दलले गर्छु भनेको पनि राम्रो हो । तर त्यतिले पर्याप्त छैन । यो काम सरकारको हो । कतिलाई घर चाहिएको छ तथ्यांक निकालेर कति सरकारले गर्ने अनि कति दलले बनाउने भन्ने टुंग्याउनु जरुरी छ । दलले सहयोग गर्ने हो तर यो जिम्मेवारी सरकारको हो, यसबाट ऊ पन्छिनुहुन्न । हुँदा हुँदा अब राहत दिने काम गाविस सचिवसम्म पुग्यो । के सचिव यो सबै जिम्मेवारी पुरा गर्न सक्षम छन् ? जेठ जान लागिसक्यो । पानी आउन थाल्यो । अब सरकारले ठोस योजना ल्याउन ढिला गर्नुहुन्न ।

एउटा निर्वाचन क्षेत्रमा एउटा टहरो बनाउने रे यो कसरी सम्भव छ ? सरकारको योजना आउनुपर्यो कतिवटा बनाउने भन्ने कुरा प्रष्ट हुनुपर्यो । स्थायी घर कति बनाउने ? सबै बनाउने हो कि पैसा हो कि सिमेन्ट के हो दिने ? यो सबै आउन नसकेकाले सरकार पनि अल्मलिएको जस्तो लाग्छ । सरकारको प्रष्ट दृष्टिकोण छैन । सामञ्जस्य पनि छैन ।

मुख्य निकाय र मन्त्रालयबीच समन्वय पनि छैन । अब यसो गर्दा असार लाग्छ त्यसले अझै ठूलो विपद् आउने हो कि जस्तो लाग्छ । त्यसै भएर मैले जनताको समस्या सरकरी निकायमा उजागर गरेको हुँ । गैरसरकारी निकायसंग भन्ने काम गरिरहेको छु । म आफैले व्यक्तिगत रुपमा कति सक्छु तर ती ठाउँको कुरा सम्बन्धित ठाउँमा पु¥याउने काम मैले गरिरहेको छु । मेरो प्रयास जनताको समस्या सुन्ने ठाउँमा पु¥याउने हो, त्यो काम मैले गरिरहेको छु ।

यो विपद्को घडीमा जिल्लावासीलाई के भन्न चाहनुहुन्छ ?

म भूकम्पले निधन भएकाको परिवारमा समवदेना व्यक्त गर्दछु । दिवंगत आत्माको चिरशान्तिको कामना गर्छु । सरकारले पीडित सबै हाम्रा जनता हुन् भनेर उनीहरुको सुरक्षाको जिम्मा लिनुपर्छ । यो अवस्थामा धैर्य लिनुस् नआत्तिनुस् भनेर आश्वस्त पार्नुपर्छ । , यतातिर चाँडो सरकारको ध्यान जानुपर्छ ।

केही नभए सांसदको विकास कोषको पैसा चार करोड छ, त्यही देखिने गरी गर्नुपर्छ । सांसद विकास कोषको मात्र रकम भए पनि पुर्नस्थापना उद्धार र सहयोगमा खर्च भए कम्तीमा पीडितले केही भए पनि राहत पाउँथे

त्यसमा निर्वाचित र मनोनित सभासदको ध्यान जाओस् भन्ने मेरो चाहना छ ।
म जिल्लावासीलाई दुःख पर्दा सम्झनुहोला र सधैं तपाईंको साथमा छु भन्ने विश्वास दिलाउन चाहन्छु ।

प्रस्तुतीः पवन पौडेल

How much would you like to donate?